Türkiye'de askeri yönetim alanının dönüşümü


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AHMET BARBAK

Danışman: KORAY KARASU

Özet:

Soğuk Savaş’tan sonra, 1980’lerde Latin Amerika ülkelerindeki demokratik geçişin devamı olarak ortaya çıkan demokratikleşme dalgası, Doğu Avrupa ülkelerini küresel piyasalarla bütünleştirmeyi amaçlamıştır. Silahlı kuvvetlerin demokratik kontrolü ise, bu dönüşümün ana unsurlarından birisidir. Bunun yanı sıra, kalkınma yardımı kapsamındaki ülkelerin bağış ve kredileri askeri harcamalarını finanse etmekte kullandığı gerçeğini tecrübe etmiş olan kalkınma topluluğu da, kamu harcamalarını izlemek ve kontrol etmek için bütçe süreçlerinin yeniden yapılandırılmasını şart koşmaya başlamıştır. Yeni Kamu İşletmeciliği, yönetişim ve Neo-Weberyanizm ilkeleri, bu reform yöntemlerinin tam merkezinde yer almıştır.Post-Washington Uzlaşısından sonra, güvenlik yaklaşımı devlet güvenliğinden ziyade bireylerin güvenliğine odaklanmıştır. Bu yüzden, 1990’ların sonuyla birlikte, güvenliği daha geniş kavramlarla tanımlama çabaları ortaya çıkmıştır. Yeni güvenlik yaklaşımının ortaya çıkması ve/veya atılmasıyla birlikte, az gelişmiş, gelişmekte olan ya da geçiş ülkelerinin silahlı kuvvetleri kendilerini küresel güvenlik yönetişimine uygun olarak yeniden yapılandırmaya başlamışlardır. İnsani güvenliği kalkınmanın ön koşulu olarak varsayan güvenlik tanımındaki değişim, bu ülkelerin silahlı kuvvetlerini ve piyasalarını küresel güvenlik yönetişimi ve piyasalarla bütünleştirmeyi ve bu bütünleşmeye engel olan güvenlik aktörlerinin bertaraf edilmesini amaçlamıştır.Türkiye’de, NATO ve uluslararası finansal örgütlerin itmesiyle ve 1994 ekonomik krizi sonrasında ileri sürülen ekonomik istikrar programlarının baskısıyla, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)’nin askeri yönetim alanı ve devlette belirleyici rolü eleştirilmeye başlamıştır. Avrupa Birliği ve sivil toplum örgütleri, TSK’nin siyasi ve ekonomik kontrolüne ilişkin olarak yeni ölçütler ve kavramlar ortaya ileri sürerek bu süreci desteklemişlerdir. Sonuç olarak, Türkiye’de neoliberal bütünleşmenin derinleşmesine yönelik devam eden bir süreç vardır. Bu tezde, devlet aygıtındaki neoliberal dönüşümün askeri yönetim alanındaki etkilerinin gösterilmesi amaçlanmıştır.Abstract After the Cold War, complementing the democratic transitions in Latin America countries in 1980’s, a new wave of democratization was set up in West Europe that intended to integrate those countries into global markets. The democratic control of armed forces was one of the main aspects of this transformation. Besides, experienced with the fact that countries that under development assistance finance their military expenditures with grants and loans, the development community commenced to urged them to restructure their budgetary processes in order to monitor and controlpublic expenditures. At the very center of these reform methods, have been the New Public Management, yovernance and Neo-Weberianism principles.After the Post-Washington Consensus, the security approach focused on individuals’ security rather than state security. Therefore, by the end of the 1990’s, new efforts to define security in broader terms emerged. With the emergence and/or introduction of this new security approach, the armed forces of less developed, developing and transition countries began to restructure themselves in accordance with global security governance. The change in security definition, which assume that human security is the precondition of development, has aimed to integrate the armed forces and the markets of these countries into global security governance and markets, and eliminate those security actors that hinder this integration.In Turkey, enforced by the push of NATO and international financial organizations and by the pressure of economic stability programs introduced after 1994 economic crisis, the role of the Turkish Armed Forces (TAF) in the state began to be criticized. The EU and civil society organizations have supported this process by introducing new criteria and terms regarding political and economic control of TAF. As a result, there is an ongoing processs of deepening neoliberal integration in Turkey. In this thesis, it is aimed to demonstrate the effects of neoliberal transformation of state apparatus to the military administration