Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÜLKÜ HALATÇI ULUSOY
Danışman: SERAP AKİPEK
Özet:Günümüzün küresellesen dünyasında, uluslararası ticaret politikaları giderekdaha karmasık bir hale gelmeye baslamıstır. Güvenlik ve öngörülebilirlik devletler vetacirler için çok önemlidir. Bu nedenle DTÖ bünyesinde bir uyusmazlıkların çözümümekanizması olusturulması büyük basarıdır. Uyusmazlıkların Çözümüne dairMutabakat Metni (UÇMM), DTÖ Antlasmaları'nın bir parçasıdır ve tek taahhütilkesi uyarınca da tüm üye devletler için bağlayıcıdır.GATT dönemi uyusmazlıkların çözümü sistemi pek çok eksiği bünyesindebarındırmıstır. Bunlardan biri ?pozitif konsensüs? kuralının benimsenmis olmasıdır.?lgili kural, tek bir üyenin olumsuz oyu ile karar alınmasını ve bu nedenle panelraporlarının kabul edilmesini engellemistir.Önceki dönemin diğer bir önemli eksikliği, süre ile ilgili usul kurallarınınyokluğudur. Bu nedenle ekonomisi gelismekte olan devletler, ekonomik olarakgelismis devletlerin baskısı nedeniyle uzun yıllar açtıkları davalardan bir sonuçalamamıslar ve çok mağdur olmuslardır. Ayrıca bu dönemde devletleruyusmazlıklarının GATT sistemi yerine daha çok kendi yöntemleri ile çözme yolunutercih etmisler, bu nedenle de tek taraflı yaptırım yaygınlık kazanmıstır.DTÖ uyusmazlıkların çözümü mekanizmasının getirdiği en önemliyeniliklerden biri kuskusuz ?pozitif konsensüs? kuralının yerini ?negatif konsensüs?kuralına bırakmasıdır. Böylece tek bir üyenin olumsuz oyu ile karar alınmasınınengellenmesinin önüne geçilmis; kararların otomatik olarak alınması sağlanmıstır.Böylece,- Panel kurulması- Panellerin kararlarının kabulü- Panellerin kararlarına uyulmaması halinde karsı önlemeler uygulanmasınaotomatik olarak karar verilmesine olanak sağlanmıstır. Bu sayede ayrıcatek yanlı yaptırımların uygulanması da önlenmektedir.Yeni mekanizma ile getirilen diğer bir önemli yenilik ise temyiz sürecininkabul edilerek daimi nitelikte bir Temyiz Organı'nın kurulması olmustur. Böylecepanel kararlarının hukuki yönden denetimi olanağı doğmus, sisteme olan güven deartmıstır. Ayrıca yaptırım mekanizmasının varlığı da özellikle gelismekte olandevletler açısından olumlu bir gelismedir.Sonuç olarak DTÖ uyusmazlık çözüm mekanizmasının basarıları özetlenecekolursa;- Tüm DTÖ Antlasmaları'ndan kaynaklanan uyusmazlıkları çözmekamacıyla tek bir mekanizma öngörülmüstür.- Negatif konsensüs kuralı ile davalı devletin verilecek kararı bloke etmesiengellenmistir.- Sürece temyiz asaması eklenmis ve Temyiz Organı kararlarınınkabulünde de negatif konsensüs kuralının geçerliliği benimsenmistir.Türkiye de günümüze kadar pek çok uyusmazlıkta ilgili mekanizma içindeyerini almıstır. Bu uyusmazlıklardan sadece üçünde panel kurulmasına kararverilmistir. Bunlardan ilki, Hindistan tarafından Türkiye aleyhine açılan Türkiye'nintekstil ithalatında uyguladığı miktar kısıtlamaları ile ilgili davadır. Türkiye bu davayıtemyiz de etmis olmasına rağmen kaybetmistir. Diğeri Türkiye'nin Mısır aleyhineaçmıs olduğu Mısır'ın anti-damping vergisi uygulaması ile ilgili olan davadır. Panel,bu davada Türkiye'yi haklı bulmus olmasına rağmen Türkiye'nin ileri sürdüğü pekçok dava sebebi kabul edilmemistir. Sonuncusu ise, ABD'nin Türkiye'nin pirinçithalatından uyguladığı önlemler nedeniyle Türkiye aleyhine açmıs olduğu davadır.Bu davada Panel Türkiye'yi haksız bulmus, dava konusu önlemleri DTÖAntlasmaları'na uyumlu hale getirmesini tavsiye etmistir.AbstractIn today?s world of globalisation and liberalisation, international trade policyhas become a complex phenomenon. Security and predictability is very important fortraders and states. Because of this reason the creation of the WTO DisputeSettlement Mechanism is great achivement. ?Understanding on Rules and ProceduresGoverning Settlement of Disputes? (DSU) is an integral element of the WTOUruguay Round Agreements. And the WTO is based on the principle of ?singleundertaking?. The DSU incorporates the rules and precedents established under theinitially consensus-based GATT system into a formal rules-based judicial procedure.The old system of dispute settlement under the Generalised System of Tariffand Trade (GATT) has problems the most severe was the provision for ?positiveconsensus? before any decision by the panel of adjudicators is adopted. This has inthe past led to blockage of the settlement procedure by member countries either atthe stage of establishing the panel or at the stage of adoption of the panel report.Another problem under the GATT system was the lack of a time boundprocess and as a result dispute could be dragged on by the economically strongerparties for many years without any hope of resolution. This marginalised the abilityof the small and more vulnerable economies under GATT to consider taking actionsbecause of the cost and the real possibility of no result being obtained within areasonable period of time.The problem of forum shopping was also a major weakness of the GATTsystem of dispute settlement. Members of GATT were not obligated to use its systemof dispute settlement when there arose a trade dispute between them. The result wasthat members would often use domestic tribunal instead of the GATT mechanismwhen it suited them. This lack of uniformity in dispute settlement eroded the basicphilosophy of the multilateral trading system i.e. to check unilateralismPerhaps the most important improvement of the DSU procedure over theGATT system of dispute settlement was the adoption of ?negative consensus?. Thismeans that under the new system the panel reports shall be adopted automaticallyunless it is rejected by consensus. A similar provision exists for the establishment ofthe panel. In simple terms, under GATT, consensus was needed at each stage of thedispute settlement process, while at the WTO consensus against each stage of theprocess is needed.Under the WTO system the blockage of panel reports is next to impossibleand hence the threat of ?aggressive unilateralism? is minimum. There is also a416timeframe for each and every stage of the legal process. Delaying tactics which werea feature of the GATT system are now virtually impossible under the WTO system.In effect, the principle of ? negative consensus? means that a wronged member canexpect to receive compensation within a year to eighteen months.In contrast to the GATT system, the WTO system of dispute settlementprovides parties with automaticity with respect to:- The establishment of a panel to obtain ruling on the legal status underWTO of the measure applied by the trading partner- Adoption of panel ruling; and- Authorisation of counter-measures in the event where an adopted panelruling is not implemented.A new and positive feature of the WTO dispute settlement system is theintroduction of appellate review of panel decisions. This has enhanced theenforceability of all commitments and ensures greater confidence in the quality oflegal finding. It does introduce a much needed degree of precedent setting in terms ofdeveloping specialised jurisprudence in a an area of international law that is stillshrouded in a lot of mist.Lastly the principal achievements of the WTO DSU can be summarised:? It established a unified dispute settlement system covering all of the WTOAgreements.? It enshrines the precedent of plaintiff governments to initiate a panelprocess and prevents defendants from blocking the process.? It established a new appellate procedure, including a negative consensusrequirement for the acceptance of an appellate ruling.So far Turkey has been subjected to the WTO dispute settlement proceedingsseveral times. Three of these cases went up to the panel stage and only one of thesetwo panel decisions has been appealed. The first case that went to the panel stagewas brought by India concerning the quantitative restrictions Turkey applied on theimports of textiles. The panel in this case found Turkey?s measures to be WTO-inconsistent, which decision was then upheld by the Appellate Body. The secondcase was brought by Turkey against Egypt concerning the anti-dumping measureimposed by the latter on the imports of certain steel products from the former and thepanel found certain aspects of Egypt?s measure to be WTO-inconsistent. Lasty, thethird case was brought by USA against Turkey concerning the importataion of ricefrom USA. The panel found Turkey?s meaures are inconsistent with AgricultureAgreement. USA and Turkey had an agreement related to this measures.