İnternal rezorbsiyon kavitelerinin belirlenmesinde farklı görüntüleme yöntemlerinin etkinliğinin değerlendirilmesi-İnsan kadavra çenelerinde ex vivo çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KIVANÇ KAMBUROĞLU

Danışman: CANDAN SEMRA PAKSOY

Özet:

nternal rezorbsiyon, disin iç yapısının kronik pulpal enfeksiyon veya travmanedeniyle pulpa içerisindeki granulasyon dokusuna komsu çok çekirdekli devhücreler tarafından yıkılması ile olusur. Geçici veya ilerleyici tipte görülebilir.lerleyici tip internal rezorbsiyonun olusabilmesi için sürekli enfeksiyon uyarısıgereklidir. nternal rezorbsiyon genellikle asemptomatiktir, radyograflarda pulpakanalının uniform ve radyolusent genislemesi seklinde göze çarpar. nternalrezorbsiyon lezyonunun radyografik teshisi kesin ve acil olarak endodontik tedaviyigerektirir. Bu yüzden internal rezorbsiyonun radyografik teshisi klinisyen için büyükönem tasımaktadır.Son yıllarda, gelisen teknolojinin yardımıyla, dijital dedektörler analogradyografik filmin yerini almaya baslamıstır. Dijital dedektörler, photostimulablephosphor-coated plate (PSP) ve solid state silikon çiptir. Solid state çipler, chargecoupled device (CCD) veya complementary metal oxide semiconductor(CMOS)’dur. Bu sistemler düsük radyasyon dozu, zaman kazancı, imajgüçlendirmesi ile dinamik görüntülerin elde edilmesinin yanı sıra görüntü kaydı,erisimi ve iletimine de olanak saglarlar. Bu çalısmanın amacı, deneysel olarakolusturulmus internal rezorbsiyon kavitelerinin belirlenmesinde konvansiyonel film,dijital ve filtrelenmis dijital görüntülerin etkinliklerinin gözlemciler tarafındandegerlendirilmesi ve karsılastırılmasıdır. Radyografik olarak pulpası izlenebilen 11 adet tek köklü dis koronal düzlemdeikiye bölündü. Her bir diste koronel, servikal, kök-ortası ve apikal bölgelerde uygunyerlere gelecek sekilde bukkal / labial duvarlarda 4 adet internal rezorbsiyon kavitesihazırlandı. Konvansiyonel ve dijital radyograflar dört asamada ve üç farklı açıylaelde edildi. Üç gözlemci, konvansiyonel, dijital ve filtrelenmis dijital görüntülerirezorbsiyon kavitelerinin teshisi amacıyla degerlendirdi.Dijital sistemlerden bir tanesi ile anlamlı bir sekilde düsük oranda dogruyanıtlar alınırken, diger görüntü sistemleri arasında benzer sonuçlar ortaya kondu(p<0.001). Apikal bölge, internal rezorbsiyon teshisinin en zor oldugu bölge olarakbulundu. Servikal bölgede dogru degerlendirme oranı en fazlaydı (p<0.001). Hatalıpozitif yanıtlar apikal ve kök ortası bölgelerde daha yüksekti (p<0.001). Kavitebüyüklügünün artması ile birlikte teshis yeteneginin arttıgı görüldü. Reseptör- kavitebüyüklügü ve lokalizasyon- kavite büyüklügü arasında anlamlı iliski saptandı(p<0.001).PSP dısındaki tüm sistemler internal rezorbsiyon teshisinde benzer sonuçlarortaya koymuslardır.AbstractInternal resorption is characterized by dissolution of the internal aspect of thetooth by multinucleated giant cells adjacent to granulation tissue in the pulp, and isprobably caused by an infected coronal pulp space or trauma. It can be eithertransient or progressive, the latter requiring continuous stimulation by infection.Internal resorption is usually asymptomatic and recognized on radiographs as a fairlyuniform, radiolucent enlargement of the pulp canal. Radiographic detection of aninternal resorption lacuna definitely indicates endodontic treatment, and is ofparamount importance for the clinician.Recently, owing to technologic developments, digital detectors that use intraoralsensors have replaced analogue radiographic film. For example, aphotostimulable phosphor-coated plate (PSP), a solid state silicon chip - a chargedcoupleddevice (CCD), or a complementary metal oxide semiconductor (CMOS).These systems offer reduced radiation dosage, time saving, image enhancement andease of storage, retrieval and communication. The aim of the present study was todetermine and compare the diagnostic ability of conventional film, digital imagesand digitally filtered images in experimentally-induced artificial internal resorptioncavities of human cadaver teeth by observers.In the coronal plane, 11 single-rooted teeth with radiographically visiblepulps were split in half. Four artificial internal resorptions were simulated in each tooth at the coronal, cervical, mid-root and apical locations of the buccal / labial wall.Conventional and digital radiographs were taken from three different views in 4steps. Three observers examined conventional, digital and digitally filtered imagesfor the presence of resorption cavities.One digital system produced a significantly lower proportion of correctreadings with no significant difference between other imaging types (p<0.001). In theapical region, internal resorption was the most difficult to detect. The cervical regionhad the highest proportion of correct readings (p<0.001). False-positive readingswere higher in the apical and mid-root locations (p<0.001). Defect size increaseddetection ability. Interaction was significant between receptor-size and size-location(p<0.001).All systems, except PSP, produced similar results in detecting internalresorption.