Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mert Güçlü
Danışman: SILA ŞENLEN GÜVENÇ
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Sosyal yaşam, eğitim, belirsizlik, korku ve risk gibi günümüz dünyasını şekillendiren etmenlerin incelendiği How Fear Works: The Culture of Fear in the 21st Century başlıklı çalışmada, Frank Füredi günümüz dünyasında mevcut olan korku anlatısının, nasıl insanların yaşamlarını şekillendirmede bir otorite halini aldığını incelemektedir. Korku, ahlâk bağlamından koparıldıktan sonra (demoralizasyon), geçmişteki ahlâki temelini kaybetmiştir. Korku, geçmişte hem iyi hem de kötü özelliklere sahip bir kavram olmasına rağmen bu özelliğini yitirerek, kötü özelliklerinin ön plana çıktığı ve kaçınılması ya da tedavi edilmesi gereken bir durum konumuna gelmiştir. Korku uyandıran her türlü şeyden uzak durmak adına yalnızca kaçınmanın bir aracı olduktan sonra insanlar, hayatlarını bu kaçınma üzerine şekillendirmiş ve böylece korku, günümüze yön veren bir kavram halini almıştır. Günümüzün hızlı hareket eden ve sürekli değişerek gelişen dünyasına bakıldığında, hiçbir şeyin formunu uzun süre koruyamadığı görülmektedir. Her şey artık çok hızlı bir şekilde değişmekte yerlerini yeni ve kısa süre sonra değişecek kavramlara bırakmaktadır. Modern dünyanın içinde bulunduğu sürekli değişim ve devinim halini daha isabetli anlatmak ve günümüz toplumunu bu bağlamda incelemek adına sosyolog Zygmunt Bauman, akışkan modernite kavramını ortaya atar. Bu modernite bağlamında uzun dönem, kalıcılık, sabitlik, kesinlik gibi kavramlar saf dışı kalmış; geçicilik, kısa dönem ve kullanışlılık gibi değişimi öngören kavramlar ön plana çıkmıştır. Böylece belirsizlik, güvensizlik ve müphemlik gibi kavramları doğurarak korku kültürünün önünü açmıştır. Korku kültürü ve akışkan modernitenin çağdaş Britanya tiyatrosundaki yansımalarının ele alındığı bu çalışmada Zinnie Harris, Dennis Kelly ve Ali Taylor'ın oyunları How To Hold Your Breath (2015), Osama the Hero (2005) ve Overspill (2008) incelenmektedir. Söz konusu tiyatro eserlerinde modern topluma hâkim olan akışkan dünyadaki korku kültürünün yansımaları olarak farklı korkular ele alınmaktadır. How to Hold Your Breath bir kriz sonucu parçalanan Avrupa üzerinden 'ekonomik korku'yu ele almaktadır. Bu bağlamda, modern batı toplumlarının büyük ölçüde etkisi altında olduğu akışkanlığın ve bundan beslenen korku kültürünün insanların zihinlerinde ekonomik ve sosyal anlamda ne tür korkulara neden olduğunu ortaya koymaktadır. Osama the Hero'da ise terör ve güvenlik korkusuyla bir toplumun tehditler karşısında nasıl davrandığı, nasıl ilkelleştiği ve korku kültürünün insanları nasıl esir aldığı gösterilmektedir. Modern dünyanın içinde bulunduğu küreselleşmenin negatif sonuçları bağlamında, korku kültürünün sunduğu terör ve güvenlik korkusu anlatıları ile hayatların şekillenişi sahnelenmektedir. Son olarak Overspill, korku kültünün beslendiği en temel kaynak olan bilinmezlik olgusuyla ilgilenmektedir. Bilinmeyen bir figüre bağlanan olaylar çevresinde gelişen ve kaynağı belirsiz saldırıların yarattığı ortam bağlamında ana karakterler özelinden yola çıkarak bir toplumun yaşayışının nasıl değiştiği; paranoyanın, güvensizliğin ve korkunun insanların hayatını nasıl esir aldığı yansıtılmıştır. Adı geçen oyunlara bakıldığında; karakterlerin hayatları, çevreleri, yaşadıkları ve sonları akışkan dünyada çok güçlü konuma gelen korku kültürünün yarattığı ortamdan etkilenmiştir. Bu oyunlara bakıldığında; Britanya tiyatrosunda görülen korku unsurlarının ve distopyayı andıran çevrenin korku kültürü çerçevesinde bir yansıması olduğu görülmektedir. Böylece bu tezde, Britanya tiyatrosunun korkutucu ve yarı-distopik unsurlarının, korku kültürü ve akışkan modernite etkisinden kaynaklandığı ve çağdaş tiyatro oyunlarında bu etkilerin gözlemlenmesinin mümkün olduğu ele alınmaktadır.