Sinap Formasyonu (Geç Miyosen) Gergedangiller Ailesinin Sistematiği ve Revizyonu


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antropoloji, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLŞAH GÜLER

Danışman: Ayla Sevim Erol

Özet:

Anahtar Kelimeler: Gergedangiller, Geç Miyosen, Sinap Formasyonu, Sistematik, Paleobiyoçeşitlilik Orta Miyosen (Alt Sinap Üyesi) ve Geç Miyosen’e (Orta Sinap Üyesi) ait 120’den fazla fosil lokalitesini içeren Sinap Formasyonu Ankara’nın kuzeybatısında bulunur. Sinap faunası üyelerinden biri olan Gergedangiller de birçok bölgede Hominoidea üyeleri ile aynı paleocoğrafyayı paylaşmış ve Anadolu Geç Miyosen paleobiyoçeşitliliğini şekillendirmede rol oynamıştır. Buradan hareketle, 1989-2002 yılları arasında Orta Sinap Üyesine (Geç Miyosen) dahil edilen 16 farklı lokalitede yapılan Yüzey Araştırmaları ve Kurtarma Kazılarıyla elde edilen Gergedangiller’e ait fosillerin sistematik taksonlarının belirlenmesi ve Fortelius vd. (2003) tarafından yayınlanan “Geology and Paleontology of the Miocene Sinap Formation, Turkey” isimli monografda tanımlanan Gergedangillere ait fosil taksonların sistematik konumlarının yeni fosil koleksiyonlardan elde edilen sistematik veriler ışığında revize edilmesi tezin ana konusunu oluşturur. Sinap Formasyonu Yüzey Araştırmaları ve Kurtarma Kazıları kapsamında çıkarılan 120 adet Gergedangiller fosil materyali üzerinde morfolojik, morfometrik ve biyometrik çalışmalar yapılmış ve 3 farklı genus tespit edilmiştir. Faunada, Acerorhinus zernowi, Chilotherium samium ve Miodiceros neumayri’nin varlığı saptanmıştır. Ayrıca, Acerorhinus cf. zernowi, Acerorhinus sp., Chilotherium cf. samium, Chilotherium sp., ve Rhinoceros indet örneklerinin varlığı tespit edilmiştir. Formasyondaki minimum birey sayısı (MNI), A. zernowi için 7, C. samium için 5, M. neumayri için ise 1’dir. Loc.50 Beycedere, Loc. 38 ve Loc 33 Kavakdere Kuzey’den tanımlanan Chilotherium samium örnekleri Anadolu’nun en genç C. samium bulgusudur. Buna ek olarak, Fortelius vd. (2003) tarafından yayınlanan monograftaki 35 materyalin %46’sının tür tayininde Fortelius vd. (2003) ile aynı sonuçlara ulaşılmış, %54’nün taksonu ise revize edilmiştir. Revizyon sonucunda faunada Chilotherium cf. C. habereri ve Stephanorhinus pikermiensis türlerinin bulunmadığı saptanmıştır.