Afrika Birliği Örgütü'nden Afrika Birliği'ne: Afrika'da bütünleşme çabaları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MÜGE DALAR

Danışman: MELEK MELAHAT FIRAT

Özet:

Bu tez, Afrika’da bağımsızlık mücadelelerinin verilmeye başlandığı 1960’lı yıllardan günümüze dek süren ve 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan ve köle ticareti nedeniyle dünyaya yayılmış olan siyahların eknomik sömürüden, ırksal ayrımcılıktan, siyasal ve sosyal eşitsizlikten kurtulmasını amaçlayan Pan-Afrikanist hareketten temel alan Afrika’da bütünleşme çabalarını ele almaktadır. Tezin amacı, Afrika’nın sömürgeciliğin ortadan kaldırılması, ekonomik azgelişmişliğin bertaraf edilmesi, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması gibi kökenlerinde sömürgecilik döneminden miras kalan bölünmenin yattığı tüm sorunları ortadan kaldırmanın yolu olarak görülen kıtasal bütünleşmede, işlevselci işbirliğinin en etkili yol olduğunu ortaya koymaktır. Birinci bölümde, bütünleşmenin tanımı ve mahiyeti tespit edilmeye çalışılmış, Afrika’da bütünleşme çabalarının inceleneceği teorik çerçeveyi teşkil eden uluslararası bütünleşme teorileri ve modelleri sınıflandırılarak değerlendirilmiştir. İkinci bölümde, Afrika’da bütünleşme düşüncesinin temelini teşkil eden Pan-Afrikanizm düşüncesi değerlendirilmiş ve hem bağımsızlık hareketlerine hem de Afrika Birliği Örgütü’nün kuruluşuna nasıl kaynaklık ettiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna göre bütünleşme düşüncesine farklı yaklaşımlar, uluslararası bütünleşme teorileri bağlamında sınıflandırılmıştır. Bu bölümün temel hedefi, Afrika Birliği Örgütü’nün kurulmasıyla ortaya çıkan modelin hangi bütünleşme modelini esas aldığını ortaya koymaktır. Üçüncü ve son bölümde ise, Afrika Birliği Örgütü’nün kendi kimliğini oluşturma sürecindeki faaliyetleri ve örgütü Afrika Birliği’ne dönüştürerek bütünleştirmeyi derinleştirme çabalarının nedenleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Ardından ise bütünleşmeyi tam siyasal bütünleşme ile tamamlama çabaları değerlendirilmiş ve benzer şekilde farklı yaklaşımlar uluslararası bütünleşme teorileri ve modelleri bağlamında sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Bölümün sonunda ise, Afrika’da bütünleşmenin son durumu değerlendirilmiş ve ileriye dönük tahminler yaplmaya çalışılmıştır.