Doğal dilde yazılmış yazılım gereksinimlerinin kalitelerinin dilbilimsel analiz teknikleriyle arttırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İBRAHİM BERK YILMAZ

Danışman: ASIM EGEMEN YILMAZ

Özet:

Günümüzde geliştirilen yazılım ürünlerindeki hataların %85’i başlangıçta yanlış tanımlanmış gereksinimlerden kaynaklanmaktadır. Bu kapsamda, Yazılım Gereksinim Mühendisliği faaliyetlerinde, tanımlanan isterlerin belirli bir kaliteye, doğruluğa ve tutarlılığa sahip olması, neticede ortaya çıkacak yazılım ürününün olgunluğu için vazgeçilmezdir. Bu bağlamda, bütün bu faaliyetleri yerine getirmeyi amaçlayan bir Gereksinim Kalite Yönetimi, daha etkin sonuçlar elde edebilmek için insan muhakemesini ve değerlendirmesini destekleyecek bir takım yardımcı yaklaşımlara ve bu yaklaşımlar neticesinde yapılacak bir gereksinim analizi de bu işlemi kolaylaştırıcı araçlara ihtiyaç duymaktadır. Bu doğrultuda bu çalışmada, doğal dilde yazılmış gereksinimlerin kalitesini arttırmaya yönelik üç aşamalı bir yaklaşım ve bu yaklaşım uyarınca gereksinim analizi yapan bir yazılım aracı geliştirilmiştir. Yaklaşımın birinci aşaması gereksinimlerdeki tutarsızlıkların, muğlaklıkların tespit edilmesini, ikinci aşaması gereksinimlerin işlevlerine göre sınıflandırılmasını ve üçüncü aşaması ise benzer gereksinimlerin tespit edilerek tekrarların ve çelişkilerin önüne geçilmesini içermektedir. Bu faaliyetleri desteklemek üzere geliştirilen yazılım aracı da üç temel fonksiyonu yerine getirmektedir. Bunlar, birinci olarak dilbilgisel analiz temelinde sözlüksel analiz yöntemleri kullanılarak hatalı ve muğlak gereksinimlerin tespit edilmesi, ikinci olarak sözlüksel analiz teknikleriyle işlevsel olan ve işlevsel olmayan gereksinimlerin tespit edilmesi ve işlevsel olmayan gereksinimlerin konularına göre sınıflandırılması ve üçüncü olarak, benzer gereksinimlerde, ihtiyaçları anlatmak üzere yazılmış tekrar edilen gereksinimlerin elenmesi ve çelişen benzer gereksinimlerin düzeltilmesi amacıyla benzer gereksinimlerin dilbilgisel ve anlambilimsel tekniklere başvurmadan istatistiksel metin analizi yöntemleriyle tespitidir. Yazılım, çalışma kapsamında Türkçe hazırlanmış bir gereksinim kümesi üzerinde denenerek başarılı sonuçlar alınmış ve bu sonuçlar yorumlanmıştır.