Güneydoğu Anadolu bölgesi Suriye sınırı petrollerinin organik jeokimyasal değerlendirmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞEGÜL OTUZOĞLU CANATALI

Danışman: ALİ SARI

Özet:

Bu çalışmanın amacı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Suriye sınırında Nusaybin ile Cizre ilçeleri arasında yer alan petrol üretim sahalarından çıkarılan ağır petrollerin organik jeokimyasal karakterizasyonunun yapılmasıdır. Çalışma alanı içinde yer alan Batı Kozluca, Çamurlu, Doğu Sınırtepe, Güney Dinçer ve İkiztepe petrol üretim sahalarından derlenen toplam on adet petrol örneği çeşitli temel ve moleküler parametreler kullanılarak jeokimyasal açıdan değerlendirilmiştir. Bölge petrolleri,düşük API graviteli (9,0-15,60), yüksek sülfür (%1,31-5,70) içeren ağır petrollerdir. Düşük Pr/Ph, yüksek Tm/Ts, NH/H, C24/C26 (S+R), C35/C34 ve yine düşük yeniden düzenlenmiş steran oranları ile karakteristiktir. Bu jeokimyasal özellikler petrollerin kaynak kayasının karbonat litolojide birimler olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca yüksek Tm/Ts oranı ile birlikte yüksek pregnan konsantrasyonu, yüksek gamaseran ve αα izomerlere göre yüksek C27, C28, C29 ββ steran izomerlerinin mevcudiyeti kaynak kaya çökelme ortamının tuzlu karbonat bir ortam olduğunu da işaret etmektedir. Bölgede bu özelliklere sahip sedimanlar Cudi Grubu birimlerine aittir. Fakat bugüne kadar bu birimlerin kaynak kaya potansiyeli taşıdığını gösteren jeokimyasal bir veri elde edilememiştir.Abstract The purpose of this study was to evaluate organic geochemical characterization of the heavy oils from production fields within the Nusaybin and Cizre districts of the Syrian border of South Eastern Turkey. Ten oil samples, collected from the oil fields (Batı Kozluca, Çamurlu, Doğu Sınırtepe, Güney Dinçer, İkiztepe) located in Southeast Anatolia (SEA), near Syrian border (Turkish Border Oils), have been characterized by using several gross and molecular geochemical parameters. Oils in this region are heavy oils, showing low API gravity (9,0-15,60) and high sulphur (1,31-5,70%) concentrations. Low Pr/Ph, high Tm/Ts, NH/H, C24/C26 (S+R), C35/C34 and low rearranged sterane ratios indicate that the source rock of these oils is carbonate in lithology. Also, high pregnane, high gammacerane concentrations and the presence of C27, C28, C29 ββ steranes in higher abundances (compared to αα isomers) suggest saline carbonate depositional environment. The only unit in this region having these distinct geological characters is Cudi Group units. However, no geochemical evidence have been found to date that these units have source rock potential.