Türk halk inanışlarında adak


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HUZME GÜLTEKİN

Danışman: DURMUŞ ARIK

Özet:

Dinler tarihinde köklü bir fenomen olan adak uygulaması binlerce yıldır pek çok din ve kültürde çeşitli şekillerde yapılmaktadır. Adak, insanın, üstün veya güçlü olduğu düşünülen bir manevi varlığa, onun desteğini sağlamak veya potansiyel zararlarından sakınmak için yaptığı sunuları ifade etmektedir. Sunular peşin olarak yapılabildiği gibi dilek gerçekleştiğinde yapmak için söz de verilebilmektedir. Adak kurbanlık bir hayvan, sahibi için değerli bir şey veya yapılan ya da yapmaktan kaçınılan bir eylem olabilir. Türk halk inanışlarının da önemli bir unsuru olan adak, geleneksel Türk Dinindeki Gök Tengri, atalar/ölüler ve yer-su kültleriyle bağlantılı olarak kadim zamanlardan beri uygulanmakta, günümüzde farklı dinlerin mensubu olan Türk topluluklarında belli derecelerde yaşatılmaktadır. Bu çalışmada geçmişten günümüze Türk halk inanışlarında adak uygulamaları incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Adak, halk inanışları, kutsal, Geleneksel Türk Dini, kült, ziyaret, kurban. Offer practice which is an old fenomen is made of different ways for thousand of years in many religion and cultures. It means offers which somebody give to the spiritual existence –who is thought superior or powerfull-, in order to get it's support or to avoid it's potential damages. Offers can be given in advance or can be promised to give when the wish is made. It may be a sacrifice like an animal, or something valuable for owner or an action which is made or avoided to make. Offers, which is also a great important part of Turkish public beliefs had been practised connected with the cults of Traditional Turkish Religion named Gök Tengri, ancestors/deads and earth-water, since ancient times and İn current, it is lived in certain degrees by Turkish communities who are members of different religions. In this study, offer practices were examined past to present in Turkish folk beliefs. Keywords: Offer, sacred, public beliefs, Traditional Turkish Religion, cult, visit, sacrifice.