Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESRA GÜL
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Aziz Karakaya
Eş Danışman: Ali Ergül
Özet:
Özellikle seralarda görülen, domatese özelleşmiş yaprak küfü hastalığı, örtüaltı ve hidroponik
domates yetiştiriciliğinde verim ve kalite kayıplarına neden olabilen fungal bir hastalıktır. Bu
çalışmada Antalya, Muğla, Mersin, Burdur, Bartın ve Zonguldak illerinden toplam 205 Fulvia
fulva izolatı elde edilmiştir. Patojenite testleri Cf-0, Cf-2, Cf-4, Cf-5, Cf-6, Cf-9 ve Cf-4/11
dayanıklılık genlerini içeren genotipler kullanılarak 60 izolatla gerçekleştirilmiştir. Patojenite
testlerinin sonucunda; 2, 2.4, 2.5, 2.9, 2.11, 2.4.5, 2.5.9, 2.4.11, 2.5.11, 2.9.11 ve 2.4.5.9.11 ırkları
belirlenmiştir. En yaygın ırkın 2 olduğu belirlenmiştir. Avr2, Avr4, Avr4E, Avr5 ve Avr9
genlerindeki mutasyonlar incelenmiştir. Avr4 geninde mutasyon tespit edilmemiş ve yabani tip
olarak tanımlanmıştır. Avr2 geninde c.29T>C, c.429-430AG>GA ve c.431insA; Avr4E geninde
c.577-578insG ve c.577-578insGG; Avr5 geninde c.1104G>A, Avr9 geninde c.567A>G ve c.582-
583insG mutasyonları tespit edilmiştir. Avr4E ve Avr5 genleri yabani tip olarak tanımlanan
izolatlar da bulunmaktadır. Ayrıca toplam 97 Fulvia fulva izolatının mating tipleri belirlenmiştir.
43 izolatın MAT1-1 mating tipi, 54 izolatın MAT1-2 mating tipi olduğu tespit edilmiştir. Mating
tiplerin dağılımı 1:1 oranına uyum göstermiştir. Bu nedenle Türkiye’deki populasyonun seksüel
olarak üreyebileceği düşünülmektedir. Avr genlerindeki mutasyonlar ve mating tiplerine
dayanarak patojenin 14 genotipi belirlenmiştir. Gen ifadesi analizlerinde, en yüksek düzeydeki
ifade artışlarının PR-2 (Solyc01g008620.4.1) ve Why2 (Solyc11g044750.2.1) genlerinde
genelikle 12. günde, PR-5 (Solyc08g080660.1.1) geninde ise 4. günde olduğu belirlenmiştir.
Fungusun virülens genlerinden Avr9’ unda 12. günde yüksek düzeyde ifade olduğu tespit
edilmiştir. Ayrıca, virülensi yüksek olan 2.4.5.9.11 ırkına karşı PR-2 (Solyc01g008620.4.1) ve
PR-5 (Solyc08g080660.1.1) genlerinin ifade seviyesinin düşük olduğu, fungus ırkına bağlı
olarak dayanıklılıkla ilişkili genlerin ifade düzeylerinde farklılıkların olduğu belirlenmiştir.