Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YİĞİT DİNÇER
Danışman: MEHMET EMİN CANDANSAYAR
Özet:Petrol aramalarında, eğer petrol ve gaz üretim potansiyeli olan sedimanter kayaçlar, bazaltlar ile örtülü ise, kaliteli sismik veri alınamamaktadır. Bu durumlarda Sismik yönteme alternatif olarak en çok Manyetotellürik (MT) yöntem kullanılmaktadır. Ülkemizde özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, bazalt örtüleri üzerinde yapılan petrol aramalarında doğrultular boyunca MT ölçüleri alınmaktadır. Ölçülen bu veriler ise iki-boyutlu ters çözüm algoritmaları ile yorumlanmaktadır. Bu tez çalışmasında, Candansayar (2007) tarafından geliştirilen, MT verilerinin 2B ters çözümünü yapan programı, kısmi türevler dizeyi Broyden güncellemesi (Quasi-Newton) ile hesaplanacak şekilde düzenlenmiştir. Yuvarlatıcılı sönümlü en-küçük kareler ters çözümünde (YSEKK), kısmi türevler dizeyinin Broyden güncellemesi ile hesaplandığı ters çözüm algoritmaları Quasi-Newton algoritması olarak bilinmektedir. Bu tez çalışmasında, yuvarlatılmış sönümlü-en küçük kareler, Quasi-Newton ve ikisi ardışık kullanılarak (Melez) yapılan ters çözüm sonuçları yapay veri ve arazi verisi için karşılaştırılmıştır. Yapay veriler için, petrol aramalarında karşılaşılan klasik modeller hesaplanmıştır. Yapay verilerin ters çözüm sonuçları ile melez ters çözümün YSEKK algoritması kadar iyi sonuç verdiği gösterilmiştir. Melez ters çözüm daha hızlı sonuç üretmektedir. Ardahan' da petrol arama amaçlı bir doğrultu boyunca ölçülen verilerin ters çözüm sonuçları da yukarıda sözü edilen üç yöntem için tartışılmıştır.