Tanzimat'ın din eğitimi anlayışına getirdiği yenilikler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HAVVA SİNEM UĞURLU

Danışman: RECAİ DOĞAN

Özet:

ÖZET TANZİMAT’IN DİN EĞİTİMİ ANLAYIŞINA GETİRDİĞİ YENİLİKLER Havva Sinem UĞURLU Yüksek Lisans Tezi: Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Recai DOĞAN Mayıs 2010, 170 Sayfa Batı dünyasında XIX. yüzyılın ikinci yarısı ile XX. yüzyılın başlarında ortaya çıkan yeni eğitim anlayışı ve arayışı günümüz batı medeniyetinin oluşmasında oldukça önem arz etmektedir. Osmanlı Devleti de aynı tarihlerde önem kazanmaya başlayan Batılılaşma hareketleriyle bu yeni anlayış ve arayış içerisine kendi safından dâhil olmuştur. 1839 Hatt-ı Hümayun’unun ilan edilmesiyle başlayan Tanzimat dönemi Türk eğitim tarihinin modernleşme ve lâikleşme sürecinde dönüm noktası olarak kabul edilmektedir. Toplumların modernleşmesini sağlamada en etkili yol eğitim sisteminin modernleşmesinden geçmektedir. Bu nedenle Osmanlı Devleti’nin modernleşmesinde gerekli olan alt yapı eğitim sistemi vasıtasıyla oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu modernleşme çabalarından din eğitiminin etkilenmemesi kaçınılmazdır. Tanzimat, din eğitimi açısından etkileri günümüze kadar gelen bir dönemdir. Örgün eğitim sistemi içerisinde iki ayrı şekilde konumlanan din dersleri, bir yandan medreselerde dinî eğitim kapsamında sürdürülürken diğer yandan mekteplerde din eğitimi halini almıştır. Bu farklılıksa zamanla başka etkiler de işin içine girince dünya görüşü ve zihniyet açısından iki farklı grubun oluşmasına zemin hazırlayarak eğitimde bir ikilik meydana getirmiştir. Çalışmamızda din eğitimin değişen konumu ortaya koyularak, bu değişimin doğurduğu sonuçlar üzerinde durulmuştur.ABSTRACT INFLUENCE OF TANZIMAT ON REFORMS IN RELIGIOUS EDUCATION Havva Sinem UĞURLU Master Degree Thesis: The Department of Philosophic and Religious Sciences Advisor: Prof. Dr. Recai DOĞAN May 2010, 170 Page The new perspective of education systems in western society which developed in the second term of the 19th century and the beginning of the 20th century was an important point for the modernization of western civilization. At the same time, the westernization movements began to gain importance in the Ottoman Empire and so this new perspective on education systems was incorporated into Ottoman reorganization efforts. The Tanzimat Era, which started with the Imperial edict of Gülhane (November, 1839), was the milestone in the history of the modernization and secularization of the Turkish education system. The most effective way to promote modernization of a society is to modernize its educational system. For this reason, during the modernization of Ottoman Empire, reformers applied innovations to the educational system first; that, these modernization efforts affected religious education as well was inevitable. In terms of religious education, the effects of Tanzimat were cumulative, and still resonate today. Religious courses are now administered in two separate ways in the formal educational system; religious education occurs both in the madrasas and in the state schools. In time, this diversity combined with other factors to create two different groups who are separated according to world view and mentality and this situation caused a duality in the society. In this study, the changing positions of religious education and the reflections of these situations are emphasized.