Lon L. Fuller’da hukukun iç ahlâkı


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emine İrem AKI

Danışman: GÜLRİZ UYGUR

Özet:

Emine İrem Akı, Lon L. Fuller’da Hukukun İç Ahlâkı, Doktora Tezi, TezDanışmanı: Prof. Dr. Gülriz Uygur, 262 s.Lon L. Fuller hukuk kavramının kendine özgü bir ahlâkı olduğunu iddiaetmekte ve hukukun iç ahlâkı olarak adlandırdığı sekiz ilke öne sürmektedir. Butezde hukuk kavramının kendine özgü bir ahlâkı olup olmayacağı sorusuyanıtlanmaya çalışılmaktadır. Hukukun kendine özgü bir ahlâkı olup olmadığısorusu, hukukun iç ahlâkını oluşturun ilkelerin etik ilkeler olup olmadığını ortayakoymakla ilgilidir.Bu soruyu yanıtlamak için birinci bölümde Fuller’ın doğal hukuk akımına vepozitivizme yönelik eleştirileri ortaya konularak onun hukukun iç ahlâkına ilişkingörüşlerine giriş yapılmıştır. İkinci bölümde hukukun iç ahlâkının sekiz ilkesininözellikleri ve her bir ilke açıklanmaktadır. Üçüncü bölümde hukukun iç ahlâkı farklıgörüşler çerçevesinde ele alınmıştır. Birinci görüş hukuk ve ahlâk arasında zorunlubir bağlantı olmadığını iddia etmektedir. Bu görüşe göre Fuller’ın ileri sürdüğü sekizilke, ahlâki ilkeler olmayıp, etkili bir kanun koymanın ilkeleridir. İkinci görüşilkelerin hukuk ve ahlâk arasında zorunlu bir ilişki kurmaya olanak sağladığını iddiaetmektedir. İkinci görüşü savunanlar hukukun insanın özerkliğine saygı duyduğu,vatandaşı belirsizlik ve kaostan uzak tuttuğu ve kanun koyucu ve vatandaş arasındakarşılıklılık temeli üzerinde durduğundan hareketle, sekiz ilkenin ahlâki ilkelerolduğunu iddia etmektedirler. Sonuç olarak, bu tezde, ikinci görüş taraftarlarınıngörüşleri çerçevesinde, sekiz ilkenin kişinin özerkliğine saygı göstererek,öngörülebilir bir çerçeve sağlayarak, vatandaşı korku ve kaostan uzak tutarak,aslında insanın yapısal olanaklarını geliştirmesine dolaylı yoldan hizmet ettiği içinetik ilkelerle ilişkili ilkeler olarak kabul edilebilecekleri ileri sürülmektedir.AbstractEmine İrem Akı, The Inner Morality of Law in Lon L. Fuller, PhDDissertation, Primary Supervisor/Adviser Prof. Dr. Gülriz Uygur p. 262.Lon L. Fuller argues that the concept of law has its own morality and offershis eight principles, which he calls “the inner morality of law”. This thesis will try toanswer the question whether law has its own morality. Whether the question of lawhas its own morality is related to whether the principles which constitute the innermorality of law are ethical principles.To answer this question the first chapter presents Fuller’s criticism againstnatural law theory and legal positivism and introduces his ideas about the innermorality of law. In the second chapter the characteristics of the principles of the innermorality of law and each principle are explained in detail. The third chapter discussesthe inner morality of law within the framework of two different approaches. The firstapproach argues that there is no necessary connection between law and morality.According to this approach the eight principles are not moral principles butprinciples for effective legislation. The second approach argues that law has aninherent moral dimension. Its proponents present the respect for human autonomy,the reciprocity between lawgiver and citizen, and the protecting of citizen fromindeterminacy and chaos as reasons for arguing that the eight principles are moralprinciples. Consequently and within the framework of the second approach, thisthesis argues that Fuller’s eight principles can be accepted as principles that arerelated to ethical principles because they indirectly promote structural capabilities of individual human beings, through their respect of autonomy, their avoidance ofindeterminacy or fear and chaos in the citizen’s life.