Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖKÇE KARAYEĞEN
Danışman: DERYA HASTA
Özet:Bu çalışmada birbirini izleyen iki ayrı araştırma gerçekleştirilmiştir. İlk araştırmada, çevreci tutum ve davranışlar ile sosyal baskınlık yönelimi, yetkecilik ve siyasal görüş değişkenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada ayrıca, çevreci tutum ve davranışların cinsiyet açısından farklılaşıp farklılaşmadığı da araştırılmıştır. Ek olarak araştırmada, Çevre Araştırmaları Envanteri (ÇAE) Türkçe’ye uyarlanmıştır. Araştırmanın örneklemi 192’si kadın 123’ü erkek 315 kişiden oluşmaktadır. Bu araştırmada veri toplamak amacıyla, Demografik Bilgi Formu, Sosyal Baskınlık Yönelimi Ölçeği, Sağ Kanat Yetkeciliği Ölçeği ve ÇAE kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda ÇAE’nin algılanan çevresel sonuçlar, çevreci niyetler ve çevreci davanışlar alt ölçeklerinden alınan puanların sol siyasal tutumla pozitif, sosyal baskınlık yönelimi ve yetkecilik değişkenlerinden alınan puanlarla negatif yönde ilişkili oldukları bulunmuştur. Regresyon analizi sonuçları ise, cinsiyet, yaş, siyasal görüş ve yetkecilik değişkenlerinin ÇAE’nin üç alt ölçeğinden alınan puanları da yordadığını göstermiştir. Sosyal baskınlık yöneliminin eşitliğe karşı olma bileşeni ÇAE’nin alt ölçeklerinden algılanan çevresel sonuçları yordarken, grup temelli baskınlık bileşeninin çevreci niyetleri yordadığı belirlenmiştir.Çalışmada gerçekleştirilen ikinci araştırmada ise, çevreciliği ahlak açısından incelemek için iki ayrı deney gerçekleştirilmiştir. İlk deneyde sağ ve sol görüşlü bireylerin çevreci olmayan bir davranışı ahlaklı bulma düzeyleri arasında fark olup olmadığı incelenmiştir. Deneyin sonunda, sağ görüşlü bireylerin çevreci olmayan bir davranışı sol görüşlü bireylerden daha ahlaklı algıladıkları sonucuna ulaşılmıştır.İkinci deneyde ise, sağ ve sol görüşlü katılımcılar saflık/kutsallık ve zarar verme/bakım verme ahlaki temellerinden yola çıkarak hazırlanmış çevreci mesajlara ve fotoğraflara maruz bırakılmışlardır. Söz konusu koşullardaki katılımcılar çevrecilik açısından karşılaştırılmışlardır. Bu iki deney toplamda 277 (198 kadın 78 erkek) katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. II. Araştırmada Demografik Bilgi Formu, ÇAE, manipülasyon metinleri ve fotoğraflar aracıyla veri toplanmıştır. Deneyin sonunda, “saflık/kutsallık” ve “zarar verme/bakım verme” ahlaki temellerine göre hazırlanmış koşullarda yer alan sağ görüşlü katılımcıların çevrecilik düzeyleri arasında anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür.AbstractThe research in this paper seeks to explore the relationship between environmental attitudes, pro-environmental behavior and some political psychology variables. Two separate studies were conducted to quantify the link between proenvironmental attitudes and behavior, political ideology, social dominance orientation, right-wing authoritarianism and morality.The first study was designed to determine variables that predict proenvironmental attitudes and behavior. To achieve this purpose, relationships between pro-environmental attitudes and behavior, political ideology, social dominance orientation, and right-wing authoritarianism were examined utilizing a sample population of 315 participants (192 female, 123 male). The data for this study was conducted using four different scales: (1) Personal Information Forms were used to gather socio-demographic information and political ideology of the participants, (2) Environmental Survey Scales were used to determine the proenvironmental attitudes and behaviors, (3) Social Dominance Orientation Scales were used to determine social dominance orientation, and (4) Right-Wing Authoritarianism Scales were used to determine the right-wing authoritarianism levels of participants. Results of the study indicates that perceived environmental consequences, proenvironmental intentions and proenvironmental behaviours are correlated positively with leftwing political ideology whereas they are correlated negatively with authoritarianism and social dominance orientantion. Through regression analysis of the survey results, the research indicates that sex, age, political ideology, social dominance orientation, and right-wing authoritarianism are predictor variables of pro-environmental attitudes and behaviors.The second study sought to examine pro-environmental attitudes and behavior in terms of moral foundations theory. To explore impact of this theory on environmentalism, two assessments were designed utilizing the framework of Feinberg and Willer’s (2013) study. The first assessment examines the difference, if any, between politically liberal and conservative individuals’ moral perception of pro-environmental behavior. The results uphold that politically liberal individuals find behaviors harmful to the environment as morally reprehensible, more so than compared their conservative counterparts. The second assessment investigated if reframing pro-environmental messages in terms of morality would change conservative individuals’ perception of environment conservation and their environmentalism levels. The results failed to identify change in conservative individuals’ perception of environment conservation after exposure to different themed messages.