Roma Hukuku'nda Iniuria

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Çince

Öğrenci: ALAZ TARHAN

Danışman: AHMET NADİ GÜNAL

Özet:

Roma Hukuku'nda iniuria, kişilerin maddi ve manevi varlıklarına karşı gerçekleştirilen tecavüzleri ihtiva eden ve ius civile'nin tanımış olduğu bir delictum (özel suç/haksız fiil) türüdür. Roma Hukuku'nun gelişim süreci içerisinde büyük değişikliklere uğrayan iniuria, zaman içerisinde kişinin vücut bütünlüğünün, namusunun, şerefinin, kişisel itibarının, ticari itibarının, kişisel özgürlüklerinin yekûnunu teşkil eden ve çağdaş hukuk doktrininde "kişilik hakkı" olarak ifade edilen hakları ve bu hakların korunma yollarını kendisinde toplamıştır. Bu özelliği itibariyle iniuria hem Roma Hukuku çalışmaları hem de çağdaş hukuk doktrini bakımından çok önemli bir konum arz etmektedir. İşbu çalışmanın yazımında, bu önemli konu hakkında ayrıntılı bilgi verme amacı güdülmüştür. Çalışmanın birinci bölümünde, Roma Hukuku'nda borç kavramı açıklanmış, akabinde Roma Hukuku'nun borç kaynaklarının ve buna ilişkin sınıflandırmaların dökümü yapılmış ve bu borç kaynaklarından delictum (özel suç/haksız fiil)'un özellikleri, yakın bir hukuki kurum olan crimen (kamu suçu) ile karşılaştırılmak suretiyle ortaya konulmuş, iniuria'nın yanında ius civile tarafından tanınan diğer özel suçlar üzerinde kısaca durulmuştur. İkinci bölümde iniuria hem kavramsal bakımdan ve hem maddi hukuk hem de usul hukuku bakımından, konuyla ilgili doktrindeki tartışmalara da değinilmek suretiyle, detaylı bir şekilde incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Roma Hukuku, borçlar hukuku, delictum, iniuria, contumelia, actio iniuriarum, kişilik hakları Iniuria in Roman Law is a delictum acknowledged by ius civile which consists of violations against material and immaterial existence of persons. "Personality rights" -a term derived from modern legal doctrine- which can be broken down into the elements of bodily integrity, pudicity, reputation, personal dignity, commercial reputation, and personal freedoms of persons, are gradually covered as a whole with their protection ways by iniuria, a legal institution greatly altered parallel to the development process of Roman Law. In this respect, iniuria has a crucial importance for both Roman Law studies and modern legal doctrine; and hereby with this dissertation, it is pursued to give detailed information on this important subject. In the first chapter of the dissertation, conception of obligation in Roman Law is clarified, then sources of obligations and classifications thereof are recited, and delictum, as a source of obligation, is construed by comparing it to its counterpart legal institution crimen, and finally, delicta other than iniuria acknowledged by ius civile are briefly mentioned. In the second chapter, iniuria is handled in depth by its conceptual, substantial and procedural aspects as debates concerning to the subject are mentioned. Keywords: Roman Law, law of obligations, delictum, iniuria, contumelia, actio iniuriarum, personal rights