Yabancı Dil Öğretiminde Üç Boyutlu Dilbilgisi Öğretimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NECATİYE NAZLI ŞAF

Danışman: Dilek Peçenek

Özet:

Yabancı dil bilmek demek, o dilde okuduğunu ve dinlediğini anlayabilmek, konuşabilmek ve yazabilmektir. Bu dört dil becerisinin etkin ve doğru kullanılabilmesi doğru bir dilbilgisel edinç gerektirir. Dilbilgisi yapılarının doğru kullanımı ise yalnızca biçimsel bilgi öğrenimiyle, yani yapının nasıl oluşturulduğunun öğrenilmesiyle kazanılamaz. Her dilbilgisi yapısının biçim, anlam ve kullanım olmak üzere üç boyutu vardır ve bu boyutlar arasında hiyerarşik olmayan dinamik bir ilişki vardır. Bir dilbilgisi yapısını öğrenirken biçim ve anlam arasında ilişki kurmak yeterli olmaz, çünkü dilbilgisi yapıları kullanıldıkları bağlamdan ayrı ele alınamaz. Bu nedenle iletişimsel edince ulaşmada dilbilgisel edincin kazanılması gerekmektedir. Dilbilgisi yapılarını kullanabilmek, yalnızca biçimsel açıdan doğru kullanabilmek değil, bu yapıları anlamlı ve uygun biçimde kullanabilmek demektir. Bunun bir beceri olduğu düşünülürse, dilbilgisi öğrenimi, dilbilgisi becerisinin kazanılması olarak görülebilir. Dilbilgisi becerisini kazandırmada Larsen-Freeman’ın önerdiği Üç Boyutlu Dilbilgisi Öğretiminin etkililiğini sınamak için bir grup öğrenci üzerinde 10 hafta boyunca öğretim yapılmıştır. Eylem araştırması niteliği de taşıyan bu çalışmada zayıf deneysel desen kullanılarak öntest ve sontest sonuçları karşılaştırılmıştır; buna göre üç boyutlu dilbilgisi öğretiminin öğrenme sürecinde olumlu bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.