Anonim şirketlerde oyda imtiyaz


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HAKAN BİLGEÇ

Danışman: KORKUT ÖZKORKUT

Özet:

Çalışmamızın konusunu anonim şirketler hukukumuzda geniş bir uygulama alanına sahip olan oy hakkında imtiyazlar oluşturmaktadır. Anonim şirkette kural olarak pay sahiplerinin oransallık ilkesine tabi tüm hakları üzerinde imtiyaz oluşturulması mümkündür. Oransallık ilkesine tabi olan hakları ise genellik mâli haklar oluşturmaktadır. Ancak oy hakkı, anonim şirkette pay sahiplerinin yönetsel hakları arasında yer almasına rağmen, aynı zamanda oransallık ilkesine de tabidir. Bu nedenle oy hakkında da imtiyaz oluşturulabilmektedir. Lakin çalışmamız kapsamında yer aldığı üzere bazı hukuk sistemlerinde oy hakkında imtiyazlar tamamen yasaklanmıştır. Buna karşılık geçmişte oy hakkında imtiyaza çekinceli yaklaşan ve hatta yasaklayan hukuk sistemlerinde ise küresel piyasanın etkileri sonucunda oy hakkında imtiyaz uygulamasına geri dönülmüştür. Oy hakkında imtiyazı kabul eden tüm modern hukuk sistemlerinde ise, çeşitli sınırlamalar getirilmiştir. Oy hakkında imtiyaz, ulaşmak istediği sonuç bakımından oy hakkında yoksun paylar ile büyük benzerlik göstermektedir. Ancak bu iki kavram aynı sonuca birbirine zıt iki yoldan ulaşmaktadırlar. Hukukumuzda oy hakkından yoksun paylar beklenen ilgiye ulaşamadığı için oy hakkında imtiyazlı paylar önemini devam ettirmektedir. 2012 yılında yürürlüğe giren Türk Ticaret Kanunu bu fiili durumu dikkkate alarak oy hakkında imtiyazlı payları sistemden çıkarmamış ancak önemli sınırlamalar getirmiştir. Günümüzde oy hakkında imtiyazlı payların bu sınırlamalara uygun olması şarttır. Oy hakkında imtiyazlı paylar da özünde imtiyazlı pay olduklarından pay sahipleri, imtiyazlı paylara ilişkin özel korumadan yararlanacaklardır. Bu özel koruma mekanizması "imtiyazlı pay sahipleri özel kurulu" adı altında Kanun'da düzenlenmiş bulunmaktadır. İmtiyazlı pay sahipleri özel kuruluna ilişkin düzenlemeler de çalışmamızda ayrıntılı olarak ele alınmıştır.AbstractIn this study, our subject is shares with privileged voting rights which has large application area in Turkish company law. In public companies, as a rule, privileges can be created on all shareholders' rights that are tied to principle of proportionality. Rights are tied to principle of proportionality are generally financial rights. However voting right is an administrative right, it is also tied to principle of proportionality. Therefore privileges can be created on voting rights too. But, some legal systems has banned shares with privileged voting rights. Nevertheless, some legal systems, that had banned shares with privileged voting rights in the past, has accepted it again because of the global market's effect. There is a great similarity of aim between shares with privileged voting rights and non – voting shares. However this two concepts have opposite ways to reach this similar aim. In Turkish legal system non-voting shares can not be reached expected interest. 2012 dated Turkish Commercial Code considers this situation and has not removed them from system, but organized some restriction for them. Nowadays shares with privileged voting rights have to be fit these restrictions. Shares with privileged voting rights are privileged shares in substance. As a result of this, shareholders' who have privileged voting rights will benefit from the special protection system. This special protection is regulated in Turkish Commercial Code under the name of "The Special Committee of Privileged Shareholders". Regulations of the special committee of privileged shareholders are also examined in this study.