Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SELMA ŞENEL
Danışman: ÖMER KUTLU
Özet:Bu araştırmanın amacı görme engelli öğrencilerin bilgisayar ortamında bireye uyarlanmış testlerde (BOBUT) ve okuyucu-kodlayıcı yardımıyla aldıkları kâğıt-kalem testlerindeki dinlediğini anlama becerilerinin karşılaştırılması ve öğrencilerin bu uygulamalara yönelik görüşlerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, 608 kişilik deneme grubunda uygulanan maddelerden araştırma amaç ve varsayımlarına uygun 166 madde seçilmiştir. Geliştirilen maddelerin 142'si BOBUT madde havuzunu oluştururken, 24 madde kâğıt-kalem testi için ayrılmıştır. Sesli okuma düzenlemesi biçiminde tasarlanan BOBUT uygulaması için araştırmacı tarafından 'www.seslitest.com' adresinde bir çevrimiçi ortam geliştirilmiştir. BOBUT ve kâğıt-kalem testi uygulamaları ortaokul 7. ve 8. sınıfa devam eden 51 görme engelli öğrenciye uygulanmıştır. Uygulama yapılan 51 öğrenci içerisinden zengin kaynak olarak değerlendirilen 9 öğrenciyle görüşme yapılarak, öğrencilerin uygulamalara yönelik görüşleri belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, öğrencilerin BOBUT uygulamasında elde ettikleri yetenek puanları, okuyucu-kodlayıcı yardımıyla aldıkları kâğıt-kalem testi yetenek puanlarından manidar şekilde düşük çıkmıştır. Bunun yanında yetenek puanları arasında pozitif yönde yüksek düzeyde ilişki olduğu görülmüştür. Bu sonuç, BOBUT ve kâğıt-kalem testi uygulamalarında benzer yetenek kestirimleri yapıldığı biçiminde yorumlanmıştır. Ayrıca alan yazını destekler biçimde BOBUT'un daha güvenilir kestirimler yaptığı, daha az maddeyle daha kısa sürede tamamlandığı görülmüştür. Öğrencilerin iki uygulamaya ilişkin görüşlerine yapılan içerik çözümlemesi sonucunda görüşler teknik özellikler, test özellikleri ve psikolojik etkiler olmak üzere üç tema altında toplanmıştır. Genel olarak öğrencilerin tümünün BOBUT'a ilişkin olumlu düşüncelerinin olduğu fakat her bireyin farklı sayıda ve farklı maddeler almasının, öğrencilerde testin geçerliğine ilişkin soru işaretleri oluşturduğu gözlenmiştir. Öğrenci görüşleri, testin uzunluğu, süresi, okunmanın anlaşılırlığı ve uygulamanın adilliğini ifade eden test özellikleri üzerinde yoğunlaşmıştır. Ayrıca, BOBUT ile sağlanan maddeyi tekrar dinleme, durdurma gibi dinleme özelliklerinin, öğrencilerin teknik özellikler içerisinde en işlevsel buldukları noktalar olduğu görülmüştür. BOBUT'un; çekinme problemini ortadan kaldırması, bağımlılığı azaltması, kısa sürmesi avantajlarıyla öğrencilerin motivasyonlarını arttırdığı gözlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Bilgisayar Ortamında Bireye Uyarlanmış Test (BOBUT), Madde Tepki Kuramı (MTK), görme engelli öğrenciler, dinlendiğini anlama becerisi, test geliştirme, test düzenlemeleri The aim of this research is to compare listening comprehension skills of visually impaired students using computerized adaptive testing (CAT) and test reader-encoder aided paper-pencil testing and to determine students' view about these testing. For this purpose, 166 items were selected in accordance with the research objectives and assumptions and tested with a group of 608 students 142 of 166 items used for CAT item pool and 24 items were allocated for the paper-pencil test. Researcher developed an online environment at 'www.seslitest.com' for CAT, which is designed as a read-aloud accommodation. CAT and the paper-pencil tests were applied to 51 visual impaired students in 7th and 8th grades. 9 of these students, who were evaluated as rich sources, were interviewed for determining students' thoughts about tests. According to the results, student ability parameters obtained from CAT were significantly lower than the ability parameters of reader-encoder aided paper-pencil test. Additionally, a positively high correlation was found between the CAT and paper-pencil testing ability parameters. This result was interpreted as similar ability estimations were made by CAT and paper-pencil tests. In addition, as parallel with previous research, CAT made more reliable predictions, and CAT applications were completed with fewer items in less time. As a result of the content analysis, students' opinions were gathered under three themes as technical features, test features and psychological effects. In general, all students have positive opinions about CAT, however, properties of CAT like individuality of items and different number of items that examiners confronted reasoned question marks about validity of the test. Students' opinions are focused on test features like the test length, test duration, intelligible of the reading and fairness of the test. In addition, students evaluated repeatable and stoppable listening properties as the most helpful and useful technical features of CAT. Another finding is that advantages of CAT like short test durations, helping for elimination of hesitations and reducing the dependency of students has reported as motivation increasing features. Keywords: Computerized Adaptive Test (CAT), Item Response Theory (IRT), visually impaired students, listening comprehension skill, test development, test accommodations