Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Dr.AYŞE HANDE TÜRK
Danışman: Devran Gerçeker
Özet:
AMAÇ
Bu
çalışmada; Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Yoğun Bakım ve Yenidoğan
Yoğun
Bakım
Ünitelerinde yatmakta olan hastalardan Kasım 2020-2021 arasında çeşitli kültür
örneklerinden üreyen ve karbapenem dirençli Klebsiella
izolatlarının moleküler epidemiyolojik özellikleri incelenmiştir.
İzolatların taşıdığı beta-laktam, aminoglikozit, kinolon grubu
antimikrobiyallere ve kolistine direnç oluşumuna neden olan aktarılabilir
antimikrobiyal direnç genlerinin ve kolistin direncine neden olan kromozomal mekanizmaların
açığa çıkarılarak, bu izolatların epidemiyolojik ilişkilerinin ortaya konması
amaçlanmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM
Tanımlaması
MALDI-TOF MS ile yapılan izolatların antimikrobiyal duyarlılıklarının belirlenmesinde
disk difüzyon yöntemi kullanılmıştır. Karbapenem, aminoglikozit ve kinolon
minimum inhibitör konsantrasyonlarının (MİK) saptanmasında gradiyent şerit test
ve kolistin duyarlılığının belirlenmesi için sıvı mikrodilüsyon yöntemi
uygulanmıştır. Karbapenemaz üretiminin fenotipik olarak belirlenmesi için
karbapenem inaktivasyon yöntemi (CIM) kullanılmıştır.
Beta-laktamlara
dirence neden olan genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz (GSBL), AmpC
beta-laktamaz ve karbapenemaz, aminoglikozit direncine neden olan 16S rRNA
metiltransferazlar, kinolon direncine neden olan plazmit aracılı kinolon
direnci (PAKD) genleri, ve kolistin direncine yol açan mobil kolistin direnci
genleri polimeraz zincir reaksiyonları (PZR) ile araştırılmıştır. Kapsüler
polisakkarit tiplerini belirlemek için wzi
geni dizilemesi yapılmıştır.
İzolatların
arasındaki benzerlik ve farklılıkları ortaya koymak için pulsed field jel
elektroforezi (PFGE) uygulanmıştır. İzolatların klonal yayılımını belirlemek
amacıyla multilokus sekans tiplendirme (MLST) yapılmıştır.
BULGULAR
K. pneumoniae olarak tanımlanan 36 örneğin tamamı
amoksisilin klavulonat, piperasilin tazobaktam, sefotaksim, seftazidim ve
sefepim dirençliyken, 24’ü (%66,66) sefoksitine, 31’i (%86,11) ertapeneme, 21’i
(%58,33) imipeneme, 16’sı (%44,44) meropeneme, 10’u (%27,77) amikasine, 28’i
(%77,77) gentamisine, 31’i (%86,11) tobramisine, 29’u (%80,55) siprofloksasine,
19’u (%52,77) levofloksasine, 11’i (%30,56) kolistine dirençli olduğu
saptanmıştır. CIM testi OXA-48 benzeri karbapenemaz üreten izolatlarda pozitif
tespit edilirken NDM tipi karbapenemaz üreten bir izolatın karbapenemaz üretimi
negatif bulunmuştur.
Tüm
izolatlarda blaSHV geni
bulunurken; buna ek olarak 12 (%33,33) izolatta blaCTX-M pozitif
saptanmıştır. On dokuz (%52,7) izolatta blaSHV,
blaCTX-M ve blaTEM
birlikte pozitif saptanmıştır. CIT grubu AmpC beta-laktamaz iki (%5,56) örnekte
bulunmuştur. Karbapenemaz genlerinden blaOXA-48
33 (%91,67), blaNDM
1 (%2,78) ve blaKPC 1
(%2,78) izolatta pozitif bulunurken, bir izolatta karbapenemaz geni
bulunmamıştır. 16S rRNA metiltransferaz genleri armA ve rmtC sırasıyla, 3
(%8,33) ve 2 (%5,56) izolatta saptanmıştır. PAKD genlerinden qnrB 19 (%52,78), qnrS 6 (%16,67), qnrB ve qnrS iki (%5,56) izolatta pozitif
bulunmuştur. Aktarılabilir kolistin direncine neden olan mcr genleri saptanmazken, kolistine dirençli tüm izolatlarda
kromozomal mgrB geni mutasyonları
bulunmuştur. İzolatlarda dokuz farklı kapsül tipi belirlenirken en sık K2 bulunmuştur.
PFGE
ile 15 farklı patern saptanmış, 17 izolatın (%47,22) tek bir paternde
toplandığı görülmüştür. MLST ile 18 (%50,00) izolat ST 14 olarak
belirlenmiştir. 3 izolat (%8,33) ST 2096, 3 (%8,33) izolat ST 661, ikişer
izolat ST 147 ve ST 985, birer izolat ise; ST 37, ST 152, ST 101, ST 17, ST 307
ve ST 39 olarak bulunmuştur.
SONUÇ
Karbapenem dirençli K.
pneumoniae suşları, çok sayıda aktarılabilir antimikrobiyal direnç genini
bir arada taşımakta ve yüksek riskli klonlarının yayılımı
nedeniyle yenidoğan ve çocuk yoğun bakım hastalarında önemli bir sağlık sorunu
oluşturmaktadır. K. pneumoniae
izolatlarının antimikrobiyal direnç özelliklerinin ve klonlarının
yayılımlarının belirlenmesi; tedavi seçimine yol gösterebilecek, enfeksiyon
kontrol önlemlerinin etkin bir şekilde uygulanmasına ve yeni tedavi
stratejilerinin geliştirilmesine ışık tutabilecektir.
Anahtar Kelimeler: Klebsiella pneumoniae, karbapenemaz, çoklu ilaç direnci,
moleküler epidemiyoloji, sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonlar, çocuk yoğun
bakım ünitesi, yenidoğan yoğun bakım ünitesi