Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖZDE KÖYCÜ
Danışman: GÖKHAN ÇELİK
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Sarkoidoz, başta akciğerler ve lenfatik sistem olmak üzere birçok sistemi tutan, nedeni bilinmeyen, sistemik granülomatöz bir hastalıktır. Sarkoidozda hastalığa yol açan immün mekanizmalar tümüyle bilinmemektedir. Makrofaj aktivasyonu ve CD4+ T-helper1 alveoliti ile karakterizedir. Aktive makrofajlar tarafından bir takım sitokinler ve kemokinler salınır; sonuçta granülom oluşumu başlar.Sarkoidozlu hastaların 2/3'ünde tanı sonrası spontan remisyon izlenir. Hastaların 1/3 ünde ise hastalık ilerleyerek organ tutulumlarına neden olur. Spontan remisyonu sağlayan mekanizmalar bilinmemektedir. Sarkoidozda progresif hastalığı önceden saptayabilmek amacıyla, hastalığın ?aktivitesini? gösteren belirteçler araştırılmıştır. Son yıllarda tanı ve aktivitenin belirlenebilmesi amacıyla serumda ve BAL'da chitotriosidase (CHIT) düzeyleri araştırılmaktadır.Bu çalışmada sarkoidozlu olgularda tanı anındaki serum ve BAL CHIT düzeylerini ölçerek, CHIT düzeylerinin sarkoidozlu olgularda tanıya katkısını, evre ve hastalık yaygınlığı ile ilişkisini ve tanı anındaki değerlerinin prognoz ile ilişkisini değerlendirme amaçlandı. Ayrıca sarkoidoz ile klinik ve radyolojik olarak karışabilecek tüberküloz ve interstisyel akciğer hastalığı tanısı olan olgularda serum ve BAL CHIT düzeylerini ölçerek sarkoidozlu olgularla karşılaştırma planlandı.Çalışmaya Nisan 2009-Ekim 2010 tarihleri arasında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı'na başvuran klinik ve radyolojik bulgularla sarkoidoz veya sarkoidoz dışı interstisyel akciğer hastalığı düşünülerek bronkoskopi yapılan ve bronkoalveolar lavaj uygulanan, daha önce tanı konulmamış, hastalar dahil edildi. Toplam 42 sarkoidoz tanılı olgu ve 28 sarkoidoz dışı tanısı olan olgu çalışmaya dahil edildi. Hastalar çalışma sonlandırılmasına kadar en az 9 ay, en fazla 24 ay olmak üzere takip edildi.Serum CHIT düzeyi sarkoidozlu olgularda sarkoidoz dışı olgulara göre anlamlı olarak yüksek saptanmıştır. Serum CHIT düzeyi serum ACE düzeyi ile pozitif korele izlenmiştir. Sarkoidoz tanısı koymada serum CHIT düzeyinin, serum ACE düzeyine göre daha duyarlı olduğu gözlenmiştir. BAL CHIT ve BAL düzeltilmiş CHIT ortalama değerleri sarkoidozlu hastalarda sarkoidoz dışı hastalara göre belirgin olarak daha yüksek saptanmakla birlikte istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Serum CHIT, BAL CHIT, BAL düzeltilmiş CHIT değerlerinin herbiri, birbiri ile korele bulunmuştur.Serum CHIT, BAL CHIT ve BAL düzeltilmiş CHIT değerlerinin evre ve akciğer dışı organ tutulumu ile ilişkisi gösterilememiştir.Tanı anında sistemik tedavi ihtiyacı olan ve olmayan hastalar karşılaştırıldığında; tanı anında sistemik tedavi ihtiyacı olan hastaların serum CHIT düzeyleri anlamlı olarak daha yüksek saptanmıştır. BAL CHIT ve BAL düzeltilmiş CHIT değerleri arasında ise istatistiksel olarak fark bulunamamıştır. Tanı anındaki serum CHIT, BAL CHIT, BAL düzeltilmiş CHIT değerleri ile takipte progresyon gösterip göstermemesi veya sistemik tedavi gerektirip gerektirmemesi karşılaştırıldığında; fark bulunamamıştır.Tanı koyma performansları bakımından BAL CD4/CD8 oranı ve serum CHIT değerleri ROC analizi üzerinden karşılaştırılmış olup; BAL CD4/CD8 oranının tanı koyma oranı ile serum CHIT düzeyi tanı koyma oranı açısından fark saptanmamıştır.Serum CHIT düzeyi sarkoidoz tanı ve aktivitesini belirlemede yardımcı olabilir, serum ACE düzeyine göre daha duyarlıdır. BAL CHIT düzeylerinin sarkoidoz tanısında kullanılabilmesi için standart bir metoda ihtiyaç vardır. Serum ve BAL CHIT düzeylerinin prognozla ilişkisini değerlendirmek için vaka sayısı ve izlem süresinin daha fazla olduğu çalışmalara ihtiyaç vardır. Abstract Sarcoidosis is a granulomatous disease with unknown origin, which principally affects lungs and lymphatic sysytem. The immonulogic mechanisms that leads to sarcoidosis are not known completely. Sarcoidosis is characterised by activated macrophages and CD4+ Th1 alveolitis. Activated macrophages release some mediators such as cytokines and chemokines, concequently granulom formation occurs.Spontaneous remission occurs 2/3 of sarcoidosis patients. 1/3 of patients show a progression of disease which causes organ involvements. The mechanisms of spontaneous remission are not known. In order to predetermine the progressive disease, some markers of disease activity investigated. Recently serum and BAL levels of chitotriosidase have been investigated to detect the diagnosis and activity of disease.The aim of the present study was to evaluate the diagnostic yield of serum and BAL chitotriosidase levels on newly diagnosed sarcoidosis patients , also to investigate the relationship between the leves of chitotriosidase and the clinical stage, the extend of disease and the prognosis. Nonetheless to compare the serum and BAL chitotriosidase levels of patients diagnosed as tuberculosis or interstitial lung disease which could have similar clinical and radiologic verity with sarcoidosis.Patients with suitable clinical and radiologic verity of sarcoidosis or other interstitial lung disease who referred to Ankara University Faculty of Medicine Department of Pulmonary Disease between April 2009-October 2010 and bronchoalveolar lavage performed with bronchoscopy enrolled to study. 42 sarcoidosis patients and 28 other than sarcoidosis patients enrolled to study. Patients followed duration of minimum 9 months and maximum 24 months until end of the study.Individuals with sarcoidosis have higher serum chitotriosidase than individuals with other than sarcoidosis. Positive correlation have found between serum chitotriosidase and serum ACE. Serum chitotriosidase was more sensitive than serum ACE on sarcoidosis diagnosis. Patients with sarcoidosis have higher BAL chitotriosidase and BAL corrected chitotriosidase than patients with other than sarcoidosis but results were not statistically significant. Serum, BAL and BAL corrected chitotriosidase all were corelated with others.Relationship between the serum chitotriosidase, BAL chitotriosidase, BAL corrected chitotriosidase and the clinical stage and the extend of disease was not observed.Patients who need systemic treatment on diagnosis have higher serum chitotriosidase than patients who don?t need systemic treatment on diagnosis but no statistical difference was observed between BAL chitotriosidase or BAL corrected chitotriosidase. No difference was observed between the progression or need for systemic treatment during the follow up and serum, BAL, BAL corrected chitotriosidase.The diagnostic performance of BAL CD4/CD8 ratio and serum chitotriosidase was compared with ROC analyse and no statistical difference was observed.Serum chitotriosidase is more sensitive tham serum ACE and may be useful for diagnosis and monitoring the activity of sarcoidosis. A standart method was need to use BAL chitotriosidase for sarcoidosis diagnosis. To evaluate the prognostic value of serum and BAL chitotriosidase further research performed with a larger study group and a longer follow up is needed.