Avrupalılaşma bağlamında Türkiye'de doğa koruma ve biyolojik çeşitlilik


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FEZA SENCER ÇÖRTOĞLU

Danışman: AYŞEGÜL MENGİ

Özet:

Avrupalılasma Baglamında Türkiye'de Doga Koruma ve Biyolojik Çesitlilik (DKBÇ) çalısmasında öncelikle Avrupa Birligi Çevre Politikası (ABÇP) siyasal sürecin evreleri olan politika düzenleme ve uygulama alanlarına ayrılarak analiz edilmektedir. Politika degerlendirme alanı ise ayrı bir alan olarak ele alınmaya çalısılsa da, politika uygulama alanından farklı olarak analizi daha zor görünmektedir. Siyasal süreç içerisinde bu üç alan arasında saglıklı bir iliskinin kurulması çevre politikasının etkinligini arttırmak açısından zorunludur. AB'nin çok-katmanlı yönetisim sisteminde politika düzenleme alanında AB üst yapısının etkinliginden bahsetmek daha mümkün iken, politika uygulama alanında üye devletlerin etkinliginden bahsetmek gerekmektedir. Bu kapsamda politika degerlendirme alanı da genel olarak üye devletlerin egemenliginde bulunmaktadır. ABÇP açısından bir diger önemli faktör Avrupalılasma sürecidir. Bu sürecin gerçek anlamda baslangıcı Tek Avrupa Senedi (TAS) olarak gösterilebilir. Bunun yanında ABÇP'de TAS ile yeni bir evreye geçis yapmıstır. Ayrıca TAS'ın ortaya koydugu yerindenlik ilkesi de AB siyasal sistemine girerek bu üçlü arasında karmasık bir iliski baslamıstır. Buna göre yerindenlik ilkesi üye devletler tarafından ABÇP baglamında Avrupalılasma sürecinin etkilerine karsı bir kapı hüviyeti ile kullanılmaktadır. Buna karsılık AB üst yapısı ABÇP'nin etkinligi için politika uygulama ve degerlendirme alanlarını Avrupalılastırarak, mümkün oldugu kadar halkın katılımını arttırmayı amaçlamaktadır. Arzulanan bu katılımın gerçeklesmesi için ise sistemin seffaflıgı önem kazanmaktadır. Avrupalılasma sürecinin çevre politikasının uygulanmasındaki zayıflıklarının yanında, Türkiye'deki Çevre Yönetiminin kendi içindeki özellikle politika uygulama alanında siyasal üslup ve yapıda ki sorunları AB DKBÇ Mevzuatının etkin bir sekilde uygulanmasını güçlestirecektir. Bundan dolayı katılım, seffaflık ve izleme gibi ilkelerin Türkiye'nin Çevre Yönetimi tarafından bir tamamlayıcı süreç ile birlestirilmesi gerekli görülmektedir. Böylece gerçek anlamda Türkiye'de DKBÇ Politikasının uygulamadaki etkinligine katkı saglanabilir.