İşlevselliğini yitiren kent içi sanayi alanlarının dönüşümü: Ankara ili İskitler küçük sanayi sitesi örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÜMİT GEDİK

Danışman: YEŞİM TANRIVERMİŞ

Özet:

Türkiye’de son 20 yılda inşaat ve şehircilik alanları başta olmak üzere sağlanan ekonomik gelişmelere bağlı olarak birçok yerleşim alanının sınırları genişlemiş ve şehirler mekânsal ve ekonomik yönden büyümüş, ancak teknolojik ilerlemelerin sonucuna dayalı olarak eski sanayi alanlarında iş ve verimlik kayıpları olmuştur. Bütün belirtilen gelişmeler, kent içi ve çevresindeki sanayi alanlarının yeniden düzenlenmesini, planlanıp dönüştürülmesini veya söz konusu alanlara yeniden işlevsellik katılmasının gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Araştırma kapsamında öncelikle birçok ülkede belirtilen gereklilikler sebebiyle yapılan uygulamalar incelenmiş olup, hem birbirleri, hem de çalışma kapsamında incelenen örnek sanayi alanına ilişkin sonuçlarla karşılaştırılarak irdelenmiştir. Örnek olarak seçilen İskitler Küçük Sanayi Sitesi alanında taşınmaz mülkiyeti, imar ve planlama verileri, ilgili kamu kurumlarından toplanmış ve inceleme alanının paydaşları ile yapılan yüzyüze görüşme ve anketin sonuçlarına göre dönüşüm gereksinimi ortaya konulmuş ve uygulama olanakları değerlendirilmiştir. İlk olarak inceleme alanında planlanan dönüşüm projeleri kapsamında yapılan işlemler değerlendirilmiş ve yapılması önerilen işlemler, temel sorunlar ve çözüm önerileri değerlendirilmiştir. Saha çalışmasının sonuçlarına göre seçilen sanayi alanının kent merkezi sayılabilecek bir lokasyonda bulunan çöküntü alanı niteliğine dönüştüğü, mevcut yapıların çoğunluğunun metruk yapı vasfında olduğu, bölgenin adli yönden suç unsurlarını barındıran bir mekan olması nedeni sosyal, mekânsal, altyapı ve çevresel yönlerden birçok problemlerinin olduğu ve bölgeyi kullananlar, ziyaretçiler, yaşayanlar ve diğer paydaşlar yönlerinden tehlike oluşturduğu ortaya konulmuştur. Sanayi alanın verimsiz kullanımı, ekonomik olarak ömrünü tamamlamış olması veya yapıların risk taşımasına ilave olarak demografik ve sosyal risklerin de olması, bölgenin dönüşümünün toplum yararına olması fikrini güçleştirmektedir. Bununla birlikte Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından planlanan ve uygulamaya konulan kentsel dönüşüm projesinin oldukça yavaş ilerlediği ve mevcut risklerin birçoğunun da yavaş ilerleyen dönüşüm projesinin birer sonucu olarak görülmesi gerektiği vurgulanmalıdır. Sonuç olarak kentlerde eski sanayi alanları ve sitelerinin dönüşümüne ilişkin yaklaşımların katılımcı bir yaklaşımla ortaya konulması, projenin kapsamı ve uygulama etaplarının mevcut durum analizi, taşınmaz, malik ve kullanım durumu analizi ve kapsamlı fizibilite çalışmalarına dayalı olarak yapılması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Başta sanayi alanlarının dönüşüm olmak üzere bütün dönüşüm, gelişim ve koruma projelerinde birçok disiplinin birlikte çalışması gerektiği ve bu çerçevede gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarının mutlaka çalışma ekibinde görev alması ve hatta bu tür projelerin geliştirilmesi ve uygulanması sorumluluğunun söz konusu uzmanların sorumluluğunda yürütülmesinin yüksek başarı için zorunlu olduğu belirtilmelidir.