Orta yaş ve yaşlı bireylerin yaşlılık dönemine ilişkin algılarının ve yaşam boyu öğrenme ihtiyaçlarının değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YAKUP DAĞLI

Danışman: HAYAT BOZ

Özet:

Bu çalışmada orta yaş ve yaşlılık dönemindeki bireylerin yaşlılık algılarının ve yaşlılığa hazırlık için gerekli yaşam boyu öğrenme ihtiyaçlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Fenomenoloji deseninde bir ihtiyaç analizi olan bu araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılmış; Ankara’da ikamet eden bireylerden, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik tekniğiyle belirlenen 39 yaşlı ve 33 orta yaşlı katılımcı ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Yaşlılık sürecini deneyimlemiş olan yaşlılarla yaşlanmakta olan orta yaş dönemi katılımcılara yaşlılık algılarına, yaşlılık dönemi sorunlarına ve bu sorunlarla başa çıkma stratejilerine, emeklilik hayatına ve yaşlılığa hazırlanmaya ilişkin sorular sorulmuştur. Verilen cevaplar açık, eksen ve seçici kodlamaları yapıldıktan sonra yorumlanmıştır. Elde edilen bulgular, her iki gruptaki bireylerin de yaşlılık algısının olumsuz olduğunu ve bireylerin yaşlanma sürecinde sosyo-demografik özelliklerine göre değişebilen 13 başlıkta eğitim ihtiyaçları olabileceğini ortaya çıkarmıştır. Bu eğitim başlıkları psikoloji, sağlıklı yaşam, serbest zaman etkinlikleri, teknoloji kullanımı, kamusal hakları bilme-sosyal etkinlikleri takip etme, dini konular, iş ve meslek, çocuk bakımı, yaşlı bakım, tarım-hayvancılık, okuma yazma, finans yönetimi ve dil eğitimi başlıklarıdır. Çalışma sonunda yaşlılığa hazırlık eğitimleri kapsamında düzenlenebilecek eğitim programlarının androgojik ve gerontolojik varsayımlar dikkate alınarak hazırlanabilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur. In this study, it was aimed to determine the senescence perceptions and the lifelong learning needs of the middle aged and the elderly individuals. Qualitative research methods were applied in this research, which is a needs analysis in the phenomenological design pattern; in-depth interviews were conducted in Ankara with 39 elderly and 33 middle-aged participants who were identified by means of maximum diversity sampling method which is one of the purposeful sampling methods. Questions about the ageing perceptions, the problems faced in old ages and the strategies to cope with these problems, retirement life, and preparation for the old ages were asked to the elderly who have been experiencing the aging process and the middle aged who are ageing. The answers were interpreted after open, axis and selective coding. Findings revealed that the individuals in both groups have a negative perception of aging and that individuals, in the aging process, might have educational needs in 13 areas that may vary according to socio-demographic characteristics. These topics include psychology, healthy life, leisure time activities, technology use, knowing public rights-social activities, religious topics, job and profession, child care, elderly care, agriculture-animal husbandry, literacy, financial management and language education. At the end of the study, suggestions were made to prepare training programs for the old age considering the androgogical and gerontological assumptions.