Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: REZA GHORBANİ
Danışman: Nesrin Özsoy Erdaş
Özet:Bu çalışmada Ekzojen melatonin uygulanmasının genç ve yaşlı sıçanların karaciğer dokusuna etkisi histolojik ve immünohistokimyasal yöntemler kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada 4 aylık 8 genç, 24 ay ve üzeri 8 yaşlı olmak üzere toplam 16 adet Wistar albino sıçan kullanılmıştır. Sıçanlar 4 gruba ayrılmıştır. I. Grup genç kontrol, II. Grup yaşlı kontrol, III. Grup melatonin uygulanmış genç deney, IV. Grup melatonin uygulanmış yaşlı deney. Deney grubuna 21 gün süre ile 10 mg∕kg∕gün melatonin %1’lik etanol-pbs çözeltisinde 0.2 cc subkutan olarak verilmiştir. Sıçanlar ksilazin-ketamin anestezisi altında feda edilerek derhal karaciğer dokuları çıkarılmıştır. Doku örnekleri %10’luk formaldehit çözeltisinde tespit edilerek ışık mikroskobu preparasyonu için takibe alınmıştır. Parafine gömülen dokulardan kesitler alınarak, Hematoksilen-Eozin, Masson’untrikrom boyası, Periyodik Asit Shiff (PAS) ve Gümüşlü tuzlarla boyanmıştır. İmmünohistokimyasal çalışma için doku kesitlerine S-100 ve CD68 uygulanmıştır. Histolojik ve immünohistokimyasal boyama sonucunda kesitler ışık mikroskobunda incelenmiştir. Kontrol grubu genç sıçanlarda karaciğer dokusunun normal yapısını koruduğu gözlenmiştir. Yaşlanma ile birlikte hepatosit boyutunda artma, sayısında azalma ve sitoplazması boşalmış hayalet görünümlü dejeneratif hepatositleri içeren fokal nekrotik alanlar tespit edilmiştir. Sentral ven ve sinüzoidlerde dilatasyon gözlenmiştir. Fibrotik portal alanda bağ doku artışının yanı sıra iltihabi hücre artışıda dikkati çekmiştir. Melatonin uygulanan genç deney grubunda doku bütünlülüğünün devamlılığı gözlenmiştir. Melatonin uygulanan yaşlı deney grubunda yaşlı kontrollere göre daha az nekrotik alanlar izlenmiştir. Retiküler liflerde yaşlanma ile birliktedikkati çeken kalınlaşmanın deney grubu yaşlı sıçanlarda azaldığı ve retiküler liflerin kısmen korunduğu tespit edilmiştir. Daha az fibrotik portal alan izlenmiştir. Bazı kesitlerde de sinüzoidlerin içerisinde, sentral ven çevresinde ve portal alan çevresinde Kupffer hücre artışı dikkati çekmiştir. Sonuç olarak ışık mikroskobunda yapılan incelemelere göre doza ve yaşa bağımlı olarak melatoninin yaşlı sıçanların karaciğer dokusundaki hasarı kısmen telafi edebileceği ve karaciğerin normal işleyişinin devam etmesine katkıda bulunabileceği düşünülmüştür. Abstract In this study, the effects of exogenous melatonin application on the liver tissue of young and old Wistar albino rats have been examined with histological and immunohistochemical methods. There were 8 old and 8 young rats. The young and the old rats were 4 months and more than 24 months old respectively. The rats were divided into four groups; namely; Group I: young control; group II: old control, group III: melatonin applied young test and group IV: melatonin applied old test. Melatonin was applied to the test groups subcutaneously, at the dose of 10 mg/kg body weight per day within 0.2 cc of 1% ethanol-pbs solution; while the controls received 0.2 cc of ethanol-pbs subcutaneously. Rats were sacrificed under xylazin-ketaminanaesthesia and their liver tissues were removed. Tissue samples were fixed in 10% formaldehyde solution and prepared for light microscopy. Tissues were embedded in paraffin, sectioned and stained with haematoxylin and eosin (H&E), Masson's trichrome, Periodic acid-Schiff (PAS) and silver salts. S100 and CD68 were applied to the tissues for immunohistochemical studies. The liver tissue of the young rats preserved its normal structure. Increase in the size of the hepatocytes, decrease in the number of hepatocytes and focal necrotic areas containing ghost like degenerative hepatocytes with emptied cytoplasm were noted with aging. There was dilatation in the central vein and the sinusoid. The connective tissue and the inflammatory cell increased in the fibrotic portal area. The tissue integrity was preserved in the melatonin applied young test group. When compared to the old control group, there were less necrotic areas in the old melatonin applied group. The thickening of reticular fibers which is associated with aging was less in the old test group and the reticular fibers were partially preserved. Also, there was less fibrotic portal area. In some sections, there was an increase of Kupffer cells in the sinusoids, around the central vein and around at the portal area. In conclusion, the investigations made by the light microscope suggest that depending on the age and the dose of melatonin application, the age related damage in the liver may partially be compensated and melatonin may contribute to the normal functioning of the liver.