Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURCU KÖMÜRCÜ
Danışman: Ayşegül Durak Batıgün
Özet:Bu çalışma, erken ve zamanında doğan bebeklerin annelerinde, annenin annesine bağlanması ile bebeğine bağlanması arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın, anne bebek temas engellerinin ve perinatal travmanın aracı rollerini değerlendirmeyi ve gruplar arasındaki farkları incelemeyi amaçlamaktadır. Örneklem, 206 erken doğan (Ortyaş=30.23, SS=4.02) ve 446 zamanında doğan bebeklerin annelerinden (Ortyaş=30.35, SS=4.93) oluşmuştur. Ana Babaya Bağlanma Ölçeği, Perinatal TSSB Ölçeği-II, Anne Bebek Temas Engelleri Ölçeği, Connor-Davidson Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Maternal Bağlanma Ölçeği uygulanmıştır. Her iki örneklem için yol analizleri bağlanmanın psikolojik sağlamlıkla pozitif yönde, anne bebek temas engelleri ve perinatal travmayla negatif yönde ve psikolojik sağlamlığın maternal bağlanmayla pozitif yönde ilişkili olduğunu göstermiştir. Anne bebek temas engelleriyle maternal bağlanma zamanında doğum grubunda negatif yönde ilişkiliyken, erken doğum grubunda anlamlı bir ilişki bulunmamıştır ve perinatal travmayla maternal bağlanma erken doğum grubunda pozitif yönde ilişkiliyken, zamanında doğum grubunda anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Aracı yol analizleri, her iki grup için psikolojik sağlamlığın bağlanma ve maternal bağlanma ilişkisine anlamlı olarak aracılık ettiğini; erken doğum grubunda, perinatal travma aracı role sahipken anne bebek temas engellerinin aracı role sahip olmadığını; zamanında doğum grubunda anne bebek temas engelleri aracı role sahipken perinatal travmanın aracı role sahip olmadığını göstermiştir. Çoklu grup yol analizleri, psikolojik sağlamlıkla maternal bağlanma ilişkisinin erken doğum grubunda daha güçlü ve anne bebek temas engelleriyle maternal bağlanma ilişkisinin zamanında doğum grubunda daha güçlü olduğunu göstermiştir. Çalışmanın bulguları maternal psikolojik sağlığı alanına önemli katkı sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Bağlanma, psikolojik sağlamlık, anne bebek temas engelleri, maternal perinatal travma, maternal bağlanma, erken doğum, zamanında doğum This study aims to evaluate mediator roles of resilience, mother infant contact barriers and perinatal trauma in the association between attachment and maternal bonding for mothers of preterm and full-term babies and to investigate differences across the two groups. The sample consisted of 206 mothers of preterm babies (Mage=30.23, SD=4.02) and 446 mothers of full-term babies (Mage=30.35, SD=4.93). The Parental Bonding Instrument, Perinatal PTSD Questionnaire-II, Mother Infant Contact Barriers Scale, Connor-Davidson Resilience Scale, and Maternal Attachment Inventory were administered. Path analyses for both groups showed that attachment was positively associated with resilience, negatively associated with mother infant contact barriers and perinatal trauma and resilience was associated positively with maternal bonding. Mother infant contact barriers and maternal bonding was negatively associated in full-term group whereas no significant association in preterm group and perinatal trauma and maternal bonding was associated positively in preterm group whereas no significant association in full-term group. Mediation analysis for both groups demonstrated that resilience significantly mediated the relationship between attachment and maternal bonding. For preterm group, perinatal trauma had a mediator role whereas mother infant contact barriers did not and for full-term group, mother infant contact barriers had a mediator role whereas perinatal trauma did not in this relationship. Multiple-group path analysis showed that the relationship between resilience and maternal bonding was significantly stronger in preterm group and the relationship between mother infant contact barriers and maternal bonding was significantly stronger in full-term group. The results of the current study provide crucial contribution on maternal psychological health. Key words: Attachment, resilience, mother infant contact barriers, maternal perinatal trauma, maternal bonding, preterm birth, full-term birth