Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BİRSEN ŞAHAN
Eş Danışman: METİN PİŞKİN, EZEL TAVŞANCIL
Özet:Bu çalışmanın amacı, bir ilköğretim okulunun ikincikademe öğretmenlerinin ve öğrencilerinin şiddete ilişkin görüşlerini almak ve bu görüşleri birbiriyle karşılaştırmaktır. Öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre şiddetin tanımı, öğrencilerin maruz kaldıkları öğretmen ve öğrenci şiddetinin türleri, öğrencilerin okulda şiddete maruz kaldıkları yerler ve zamanı, okul şiddetinin nedenleri, sonuçları, okulda şiddeti önleme konusunda öğretmenlerin rolleri ve alınabilecek önlemler araştırmanın alt amaçlarını oluşturmaktadır. Araştırma, 2009-2010 öğretim yılında Ankara’da, bir ilköğretim okulunda yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini ilköğretimde görev yapan 12 branş öğretmeni ve 6., 7. ve 8. sınıflara devam eden 52 öğrenci oluşturmaktadır. Nitel araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak 12 öğretmenle bireysel, öğrencilerle ise altı ayrı odak grup görüşmesi yapılarak toplanmıştır. Kız ve erkek öğrenciler için ayrı odak grup toplantıları düzenlenmiştir. Araştırma sonunda eldeedilen görüşme kayıtları yazıya döküldükten sonra içerik analizi tekniği ileanaliz edilmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen ve öğrencilerin görüşleri arasında birçok açıdan benzer ve farklı noktalara ulaşılmıştır. Hemöğrencilerin hem de öğretmenlerin neredeyse tamamı fiziksel ve sözel yolla yapılan yıkıcı davranışları şiddet olarak tanımlamışlardır. Öğretmenler okullarında şiddet uygulamadıklarını belirtseler de öğrencilerin önemli bir kısmı öğretmenlerinin kendilerine özellikle sözel şiddet uyguladığını belirtmişlerdir. Öğrenciler arasında yaygın olarak fiziksel, sözel ve dolaylı/ilişkisel şiddet davranışları yaşandığı hem öğretmenler hem de öğrenciler tarafından ortak olarak ifade edilmiştir. Öğretmenler öğrencilerin birbirlerine en fazla teneffüs zamanlarında koridorlarda şiddet uyguladıklarını belirtirken, öğrenciler en fazla okul çıkışlarında akranları tarafından, ders sırasında sınıfta ise hem akranları hem de öğretmenleri tarafından şiddete maruz kaldıklarını belirtmişlerdir. Okullarında yaşanan şiddetin nedenleri konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri benzer kategoriler altında toplanmıştır. Öğretmenler ve öğrenciler okullarında şiddet davranışı sergileyen öğrencilerin en önemli sorununun aileden kaynaklandığı görüşündedir. Okulda yaşadıkları öğretmen ve öğrenci şiddeti öğrencileri duygusal, davranışsal ve akademik olarak olumsuz etkilemektedir. Öğrenciler, özellikle öğretmenleri tarafından gördükleri şiddet davranışlarından akranları tarafından gördüklerine oranla daha fazla olumsuz etkilendiklerini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin büyük bir kısmı öğrenciler arasında şiddet yaşandığında müdahale edip olayı önlemeye çalıştıklarını belirtseler de, öğrencilerin önemli bir kısmı öğretmenlerin bu konuda ihmalkâr davrandığını belirtmiştir. Öğrenciler genellikle kendilerini anlayan ve dinleyen öğretmenlerden yardım almaktadır. Okullarda yaşanan şiddetin önlenmesi konusunda öğrencilerin daha umutsuz olduğu ve olaylara daha yüzeysel çözüm önerilerindebulunduğu elde edilmiştir.AbstractThis study aimed at exploring the opinions of middle school students’ and teachers’ and comparing their opinions with each other related to school violence. According to teachers’ and students’ opinions, definition of violence, types of violence that the students were exposed toviolence by their friends and their teachers, places that the students were exposed to violence and its time, causes and consequences of school violence, teachers’ roles and the preventions to avoid violence in the school are thesub goals of the research. Research was conducted in an elementary school in Ankara, Turkey, during the 2009-2010 academic years. 12 branch teachers and 52 students recruited from 6th,7th and 8th grades were the participants of the research. Qualitative data were gathered in six focus group interviews with students and individual interviews with 12 teachers using semi structured interview guide. Separate focus group interviews were conducted for boys and girls. After interview records that were gathered by research had been transcribed they were analyzed by content analysis technique. The findings revealed that students’ and teachers’ opinions were similar and different in many respects. Nearly all of the students and the teachers defined physical and verbal destructive behaviors as violence. Even if many teachers indicated that they did not inflict violence to the students, an important part of the students indicated that they were exposed especially to verbal violence by their teachers. Both students and the teachers agreed about prevalence of the physical, verbal and indirect/relational violence between students. According to teachers, students inflicted violence one another mostly in the halls during the breaks. But most of the students indicated that they were exposed to violence on theschool way out by other students and in the classrooms during the lessons by both their friends and teachers. Teachers’ and the students’ opinions about the causes of the violence in their school clustered in the same theme. According to students and the teachers the most important problem of the students inflicting violence in the school is having domestic problems.School violence affects students’ emotions, behaviors and academic achievements negatively. Most of the students indicated that, especially teacher violence has more negative effects on themselves with regard to peer violence.Even if most of the teachers indicated that they intervene while students violate one another and try to prevent this, an important part of the students said that teachers were negligent about this subject. Generally, students received support from the teachers understanding and listening to them. Students were more pessimistic than the teachers to prevent the schoolviolence and they gave superficial suggestions for the solution of the school violence.