Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin eş destek ve aile yaşam kalitesinin umutsuzluk ve stres düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BETÜL GÜZELOĞLU

Danışman: İLHAN YALÇIN

Özet:

Bu araştırmanın temel amacı, özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin eş destek ve aile yaşam kalitesinin stres ve umutsuzluk düzeyini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını incelemektir. Aile yaşam kalitesi, stres, umutsuzluk ve eş desteğinin; cinsiyet, çocuk cinsiyeti, ebeveyn yaşı, eğitim düzeyi, gelir durumu ve çocuğun engel türüne göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesi ise araştırmanın alt amaçlarıdır. Çalışma; Küçükçekmece, Bağcılar, Bahçelievler ve Sarıyer Rehberlik ve Araştırma Merkezi'ne kayıtlı özel gereksinimli çocuğu olan 327 ebeveynin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler, Aile Bilgi Formu, Beach Center Aile Yaşam Kalitesi Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Eş Destek Ölçeği ile elde edilmiştir. Stres, umutsuzluk, aile yaşam kalitesi ve eş desteğinin; cinsiyet ve çocuk cinsiyetine göre fark gösterip göstermediğini incelemek için T-Testi kullanılmıştır. Çalışma grubunun yaşına, eğitim düzeyi, gelir durumu ve çocuğun engel türüne göre incelenen değişkenlerin farklılaşma durumunu ölçmek için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Eş desteği ile aile yaşam kalitesinin; umutsuzluk ve stres düzeylerini yordama düzeyini incelemek amacıyla çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda; ebeveynlerin aile yaşam kalitesinin, stres ve umutsuzluk üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu bulunmuştur. The main purpose of this study was to investigate the prective role of spousal support and family quality of life on parents whose children with special needs' stress and hopelessness levels. Another aims were to examine whether there were significant differences the level of parents' spousal support, family quality of life, stress, hopelessness in terms of gender, child gender, parental age, education level, income rate and type of inability. The study was carried out with 327 parents whom child registered in the Küçükçekmece, Bağcılar, Bahçelievler and Sarıyer Guidance and Research Center. The data collected with Family Information Form, Beach Center Family Quality of Life Scale, Perceived Stress Scale, Beck Hopelessness Scale, and Sposal Support Scale. T-Test was used to examine whether there were differences on spousal support, family quality of life, stress, hopelessness levels in terms of gender and child gender. One-way analysis of variance (ANOVA) was used to examine whether there were differences on spousal support, family quality of life, stress, hopelessness levels in terms of parental age, education level, income rate and type of inability. The Multiple regression analysis was utilized to analyze that whether spousal support and family quality of life significantly predict the level of stress and hopelessness levels. Multiple regression analysis results revealed that parents' family quality of life significantly predict parents' stress and hopelessness.