Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NİHAT SÖNMEZ
Danışman: ALİ İHSAN ACAR
Özet:Bu çalışmada, elle yapılan elma hasadı sırasında işçilerin kalp atım hızları ve enerji tüketim değerlerinin yanında OWAS yöntemi ile çalışma duruşlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Türkiye'de elma toplama işinde tecrübeli işçilere ve farklı mekanizasyon düzeyine sahip Niğde, Isparta ve Afyon'daki elma bahçelerinde çalışılmıştır. Hasat sırasında işçilere takılan kol ve göğüs bantları ile kalp atım hızları ve enerji tüketim değerleri ölçülmüş, ayrıca işçilerin çalışma görüntüleri kayıt edilmiştir.Elde edilen verilerin analizi sonucunda; illerde çalışan elma hasat işçilerinin yaş, boy ve MET's değerleri açısından aralarındaki farkların önemli olmadığı saptanmıştır (p<0.05). Elma hasat işçilerinin enerji tüketim ve kalp atım değerlerinin çalışma saatleri ilerledikçe azaldığı, OWAS yöntemine göre çalışma duruşlarının daha çok Kategori 1 ve Kategori 2'de yer aldığı (%98,2), az da olsa Kategori 3 ve Kategori 4'de yer alan sağlık sorunu oluşturabilecek çalışma duruşlarının da olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, elmaları zedelemeden topladıklarından kadın işçilerin daha çok tercih edildiği ve çalışanların vücut duruşları açısından bodur ağaçların yüksek ağaçlara göre daha uygun olduğu gözlemlenmiştir.Elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda; işçilere daha iyi yaşam ve çalışma koşullarının sağlanması gerektiği, elma hasadına yönelik mekanizasyon çalışmalarının geliştirilmesinin yerinde olacağı, çalışma ve dinlenme saatlerinin daha iyi düzenlenmesi gerektiği ve elma toplamada olabilecek ağaçtan düşme kazalarına dikkat edilmesi gerektiği önerilerinde bulunulmuştur.AbstractIn this study, it was aimed that the energy consumption values (ECV) and the heart rate (HR) were determined during apple harvest by hand as well as working postures of workers was determined by using OWAS method. For this reason, the study was carried out in apple gardens where skilled harvest workers and various level of mechanization were involved in Nigde, Isparta and Afyon provinces in Turkey. ECV and HR values were measured during the harvest by using arm and chest bands for workers. Addition to this, video of workers was recorded during their work.As a result of analyses obtained from data, the differences between age, height and MET?s values of apple harvest workers were not found statistically significant (p<0.05) for all provinces. ECV and HR values of apple harvest workers decreased as working hours proceed during harvest. Most of the working posture of workers (98,2 %) has been category 1 and category 2 according to OWAS method. The rest of the working posture of workers may create skeleton health problem (category 3 and 4). Besides, it was observed that women workers were more preferred than men workers because of collecting apples with less damage and dwarf apple trees were more suitable in terms of body posture of workers.As a result, it is necessary to create a better life and working conditions, improvement of mechanization for apple harvesting that is more reliable for worker as well as working and resting time allocation should be arranged for better working and physical conditions for workers. Accidents that may occur by falling from tree should also be cared in apple harvesting.