Yaratıcı dramayla kültürel temas alanları oluşturmak: Sanat eğitiminde katılımcı bir eylem araştırması örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İHSAN METİNNAM

Danışman: ÖMER ADIGÜZEL

Özet:

Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarını yaratıcı drama yöntemiyle bir araya getirerek aralarındaki farklılıkları ve nedenlerini sosyal arka planları odağında tartışabilmelerini sağlamaktır. Bu yüzden, öğretmen adaylarının çatışma yaşadıkları kültürel temas alanlarının ve kendi sosyal arka planlarında adaletsizlik olarak algıladıkları konulara ilişkin bakış açılarının yaratıcı drama yöntemiyle dönüştürülüp dönüştürülemeyeceği araştırılmıştır. Bunun için, on beş öğretmen adayıyla her oturum altı saat olacak biçimde on haftalık bir uygulama süreci gerçekleştirilmiştir. Uygulama süreci sonrasında, “İlk Temas ve Çatışma Oluşturabilecek Alanlar”, “Çatışma Alanları ve Nedenleri”, “Farkındalık ve Ortak Zemin”, “Genel Değerlendirme: Aydınlanma ve Kabul” ana başlıkları altında dokuz oturumluk bir yaratıcı drama programı oluşmuştur. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi desenlerinden katılımcı eylem araştırması kullanılmıştır. Uygulama sürecindeki veriler, gözlem, bireysel görüşme, odak grup görüşmesi, yansıtıcı öykü ve günlük yazdırma yoluyla toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz ve içerik analizi teknikleriyle çözümlenmiştir. Çalışmanın sonunda, yaratıcı dramanın farklılıklarından dolayı çatışan öğretmen adayları arasında uzlaşmacı kültürel temas alanları oluşturabilen, öğretmen adaylarının sosyal arka planlarındaki adaletsizliklere daha eleştirel bakabilmelerini sağlayabilen dönüştürücü ve özgürleştirici bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır. Bu yüzden, öğretmen adayları arasında farklılıklardan doğan çatışmaların yaratıcı drama yöntemiyle oluşturulabilecek kültürel temas alanlarında çözülmesine yönelik derslerin öğretmen yetiştirme programlarına konulması ve sözü edilen toplumsal konuların yaratıcı dramanın ders (disiplin) boyutunda ele alınarak işlenmesi önerilmiştir. This study aims to bring prospective teachers together through the creative drama method in order to create an atmosphere in which they can discuss their differences as well as the reasons for these differences which may result from their unique social backgrounds. Therefore, this research investigated whether creative drama could be utilized to transform prospective teachers' views regarding conflicting cultural contact zones as well as perceived injustices resulting from their social backgrounds. For this purpose, a ten-week implementation process with fifteen prospective teachers was carried out with each session lasting six hours. After the implementation process, a nine-week creative drama program was formed under the headings of "First Contact and Conflict Zones", "Conflict Zones and Reasons", "Awareness and Common Ground", and "Overall Evaluation: Enlightenment and Acceptance". A qualitative research design was followed by utilizing the participatory action research method. During the implementation process, data were gathered through various techniques such as observation, individual and focus group interviews, reflective story and diaries. Descriptive and content analysis techniques were utilized to analyse the collected data. The study results revealed that creative drama can be an emancipatory and transformative method which creates compromise among prospective teachers resulting from conflicting cultural contact zones due to social background differences by enabling them to more critically view injustices in their social backgrounds. Thus, it is suggested that courses for solving conflicts which arise from social background differences among prospective teachers within cultural contact zones should be included in teacher training programs and the previously mentioned social issues should also be addressed through courses within creative drama education.