Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İRAZ ASLI YAMAN
Danışman: METİN KARTAL
Özet:Ülkemizde günümüze kadar, Paleolitik Çağ’a ait çok sayıda yerleşim alanı tespitedilmiştir. Söz konusu yerleşim alanlarının bazılarının, detaylı çalışmalarla birliktemutlak tarihlendirme sonuçları bulunurken, bazılarında bu unsurlar görülmez.Türkiye’nin Paleolitik Çağ açısından en büyük eksikliği, şimdiye kadar bu çağ ileilgili bir kronoloji tablosunun oluşturulmamasıdır. Her ne kadar birbirinden bağımsızküçük ölçekli denemeler bulunsa da, tüm Paleolitik kronolojiyi gösteren ayrıntılı birtablo mevcut değildir. Bu noktadan hareketle, Türkiye’de bulunan Paleolitikmerkezlerin bir kronoloji tablosu içine yerleştirilmesi oldukça önem arz etmektedir.Çalışmamız bu amaç doğrultusunda oluşturulmuştur. Çalışma içinde sadecedönemsel olarak değil, aynı zamanda yontmataş alet kültürleri de dikkate alınarakyapay bir katlaşım modeli oluşturulmaya çalışılmıştır. Herhangi bir kazı alanındaortaya çıkabilecek nitelikte, birbirini takip eden sıralar halinde oluşturulan bukronolojik tablo, bizlere ülkemizin genel Paleolitik görüntüsünü sunmaktadır.Yapay katlaşım modelinin temeli, mutlak tarihlendirme yöntemleriyledesteklenmiş yerleşim alanlarındaki sonuçlara dayanmaktadır. Yapay katlaşımmodelinin oluşturulması esnasında, mutlak tarihlendirme sonucu bulunmayanyerleşimler görece kronoloji yardımıyla sıralamadaki yerine yerleştirilmiştir.Tarihlendirme sonucu bulunmayan ve aynı zamanda görece kronoloji ile yeterlidüzeyde bilgi edinilemeyen yerleşimler ise, sıralamadaki en uygun alanlara ya dahata payını azaltmak amacıyla hangi döneme ait olduğu düşünülüyorsa o dönemin ensonuna yerleştirilmiştir.Çalışmanın başlığından da anlaşılacağı üzere, ortaya konulan sonuçlar genelolarak bir deneme niteliğinde olup, sonuçları tartışmaya açıktır ve kesinlik arz etmez.Buna karşın, Türkiye’deki Paleolitik yerleşim alanlarının tamamının bir arada vedetaylı özellikleriyle birlikte görülebilmesi adına önemli bir çalışma olduğunudüşünmekteyiz. Yapılacak olan çeşitli eleştiriler, ortaya konulan katlaşım dizgisininfarklı şekilde değerlendirilmesine olanak sağlayabilir. Sonuç olarak bilimde herzaman yeni bulgular ışığında birtakım değişiklikler görülebilmektedir. Yapaykatlaşım denememiz sonucu ortaya konulan tablo da değişime açıktır. Umarız buçalışma, Paleolitik Çağ Arkeolojisi ile ilgili ileride yapılacak benzer çalışmalaraörnek teşkil edebilecek nitelikte olmuştur.AbstractSo far, many settlement areas of the Paleolithic Age have been discovered inTurkey. While absolute dating results were obtained for some of the settlement areasin question as a result of detailed studies, these could not be obtained for some. Themost significant defect of Turkey in terms of the Paleolithic Age is that it failed tocreate a chronological table for this Age so far. Although there are small-scale,independent experiments, there isn’t any table showing the whole Paleolithicchronology. Starting from this, it is very important to place the Paleolithic centres inTurkey into a chronological table. Our study was carried out for this purpose. In thestudy, it was tried to create an artificial stratigraphy model considering not also byperiod but also the chipped stone tools culture. This chronological table created insequences following one another, which can occur in any excavation area, providesus the general Paleolithic image of Turkey.The basis of the artificial stratigraphy model is based on the results in thesettlement areas supported by absolute dating methods. While creating the artificialstratigraphy model, settlements with no absolute dating results were placed in theranking with the help of chronology. The settlements with no dating results and forwhich sufficient level of information cannot be obtained through relative chronologywere placed in the appropriate fields or at the end of the age that is found appropriatein order to reduce the margin of error.As can be understood from the title of the study, the results obtained areexperiments in general, they are open for discussion and do not constitute anycertainty. Nevertheless, we believe that it is a significant study in that all of thePaleolithic settlement areas in Turkey can be seen together and with their detailedproperties. Various criticisms that will be made may allow the stratigraphy stringsput forth to be evaluated differently. Consequently, certain changes may always beobserved in science in the light of new findings. The results presented as a result ofour artificial stratigraphy experiment is also open for change. We hope that this studywill constitute an example for similar future studies on Paleolithic Age Archaeology.