Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: OLCAY BARLAS
Danışman: AYŞEGÜL MENGİ
Özet:Tezin konusu Türkiye’de yaşanan önemli problemlerden biri olan çarpık kentleşmenin incelenmesidir. Az gelişmiş bölgelerdeki nüfus hareketleri ve sosyo-ekonomik etkenler çerçevesindeki inceleme de Yüksekova örneği seçilmiştir. Bu örnek diğer az gelişmiş bölgelerden bazı yönleriyle ayrılır. Bu tez çalışmasında nüfusun azalması yerine artması ve bölgedeki sosyal yapının da katı kurallar içinde birbirinden keskin sınırlarla ayrılması gözlemlemiştir. Literatür taraması, alan çalışması sonuçlarıyla, bölge içi nüfus hareketleri ve kentleşme ilişkisi ve doğurduğu sonuçlar bütüncül bir yaklaşım içerisinde ele alınmıştır. Az gelişmiş bölgelerde bölge içi nüfus hareketlerinin kentleşmeye olan etkilerinde, hedefe ulaşılıp ulaşılmadığı alan çalışması ile elde edilen bulgular ışığında yorumlanmıştır. Çeşitli nedenlerden kaynaklanan nüfus hareketleri büyük kentlere yönelerek, buralarda kentleşme hareketlerinin hız kazanmasına neden olmuştur. Bu hızlı devinim içerisine giren kentlerde çarpık yapılaşma, altyapı sorunları, işsizlik ve yoksulluk, toplumsal ve doğal çevrenin aşırı kentleşme karşısında zarar görmesi gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Alan araştırmasında da görüldüğü üzere, Yüksekova’ya doğru gerçekleşen yoğun nüfus hareketleri bir takım önemli sosyo-ekonomik sorunlara neden olmuştur. Veriler, gelişmiş bölgelerle birlikte az gelişmiş bölgelerin de kırsal alanlardan göç alamaya devam ettiğini ve bununla birlikte göç alan ve göç veren bölgeler ayrımının söz konusu olduğu, büyük ölçüde de ‘zorunlu göç’ hareketleri sonucu bölge kentlerinin toplumsal yapısının değiştiği saptanmıştır. Sonuç olarak bu çalışma, demografik hareketlerin kent merkezlerinde korkunç rakamlara ulaşarak önemli sosyo-ekonomik problemlere neden olduğu, çarpık, plansız ve altyapıdan yoksun kentlerinin sayısının arttığı, çevrenin kirlendiği çevre konusunda duyarsızlığın sürdüğünü, istihdam ve ekonominin gelişmesi gibi konularda kentsel beklentilerin cevaplanamadığı, sonuç olarak kentleşmenin dinamiklerinden biri olan nüfus hareketlerinin kentleşmeyi olumsuz etkilediği sonucuna ulaşmıştır.