Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AHMET GÖKSEL ULUER
Danışman: MELEK MELAHAT FIRAT
Özet:2000’li yıllarda Nijerya’da iki silahlı örgüt gerçekleştirdikleri eylemlerle hem iç hem dış kamuoyunda gündeme gelmiştir. Bunlardan ilki olan Boko Haram, ağırlıklı olarak ülkenin kuzeydoğusunda faaliyet gösteren, Selefilik görüşüne sahip olan bir İslami Cihat örgütüdür. Temel amaçları devletin tutukladığı örgüt üyelerinin bırakılması ve Nijerya’da bir Şeriat rejiminin tesis edilmesidir. Bu amaçlar doğrultusunda devlet ve uluslararası kuruluşları hedef alan saldırılar düzenlemektedir. MEND ise, ülkenin en önemli gelir kaynağı olan petrolün çıkarıldığı güneydoğu bölgesinde faaliyet yürütmektedir. Bölge halklarının Nijer Deltası’ndan petrol çıkarma çalışmaları sırasında oluşan çevresel kirlilikten doğan zararlarını durdurmak, tazmin etmek ve bölgenin petrolden gelirinden aldığı payı arttırmak başlıca amaçlarındandır. Her iki örgütün kaynağını aldığı sorunlar, Nijerya’da uzun yıllardan beri varlığını sürdürmektedir. Şeriat, petrol gelirinin federe devletler arasında bölüşümü, kuzey-güney dikotomisi, Hıristiyan-Müslüman gerilimi, kuzeyin egemenliği, sivil toplum ve sivilleşme, ekonomik krizler, askeri yönetimlerin etkinliği, self determinasyon ile bağımsızlık kazanma isteği gibi pek çok konu Nijerya’nın bugünkü sınırlarıyla oluştuğu 1914 yılında beri değişmiş, evrilmiş ve farklı yüzleriyle karşımıza çıkmıştır. Tezin birinci bölümünde, 100 yıllık Nijerya tarihinde meydana gelen temel gelişmeler ve sorunlar ele alınacak, zaman içerisindeki değişen biçimleri analiz edilmiştir. Özellikle 21. yüzyılda Boko Haram ve MEND’in ortaya çıkışını tetikleyen iç ve dış dinamikler gözden geçirilmiştir. İkinci bölümde Boko Haram’ın öncesinde bölgede yer alan örgütler, örgütün yapısı, eylemleri, amaçları, destekçileri ve uluslararası rolü incelenmiş; son olarak üçüncü bölümde de aynı perspektiften MEND ele alınmıştır.AbstractTwo armed organisations have appeared on both national and international level with their actions in 2000s in Nigeria. First, Boko Haram which is mostly active in northeastern part of country is a Salafist organisation. Releasing of their member held by government and formation of Shari’ah regime are basic goals of the group. In the light of that, the group directs the Nigerian government and international organisations for their armed attacks. On the other hand, MEND is mostly active in southeastern part of Nigeria, which is source of the country lifeblood, oil. Basic goals of MEND are to stop harmful environmental outputs of oil extraction, taking compensation from multinational oil corporations and getting a fair share from the federal oil revenue. Problems which have motivated these groups to oppose against government have remained unsolved for a long time. Issues like Shari’ah, distribution of oil revenue among federal states, north-south dichotomy, Christian-Muslim tension, northern domination, civil society and management, economic crisis, power of military governments and self determination, have been changed, evolved and show up with different faces since 1914 which Nigeria is formed in today’s borders. In the first chapter of thesis, main events and problems in Nigeria’s a hundred-year history will be analyzed with their changing aspects by time. Especially, factors which have triggered the birth of Boko Haram and MEND will be examined. In second chapter, groups before Boko Haram in their region, structure of Boko Haram, its actions, goals, supporters and its international role will be underlined; at last, in third chapter, MEND will be handled by the same perspective.