Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zaylabidin ACIMAMATOV
Danışman: SÖNMEZ KUTLU
Özet:Ebû Hanîfe ve Fergana Vadisindeki Etkisi adlı çalışma, Giriş, 3 Bölüm, Sonuç ve Bibliyografyadan oluşmaktadır. 'İmam Azam Ebû Hanîfe'nin Hayatı ve Ona Nisbet Edilen Eserleri' isimli I. Bölüm'de, Ebû Hanîfe'nin tarihsel hayatıyla menkabevî hayatı değerlendirilmekte ve ona nisbet edilen eserler incelenmektedir. Ebû Hanîfe'nin hayatı, eserleri ve itikadî görüşleri konusunda bilimsel araştırmalar yapılmadığından, Orta Asya'daki Türk boyları onu daha çok menkabevî kişiliğiyle tanımaktadır. Bu yüzden Ebû Hanîfe'nin hem ilmî, hem de menkabevî kişiliği birlikte incelenmiştir. 'Ebû Hanîfe'nin İtikadî Görüşleri' isimli II. Bölüm'de, Ebû Hanîfe'nin itikadî ve siyasî görüşleri işlenmektedir. Bu bölümde Ebû Hanîfe'nin, büyük günah, amel-iman ilişkisi, imanda istisna, imanın tanımı, imanda eşitlik, iman-islam ilişkisi, imanda artma ve eksilme, va'd ve vaîd, siyaset konusundaki görüşleri analiz edilmiştir. 'Ebû Hanîfe'nin Görüşlerinin Fergana Vadisinde Yayılışı' isimli III. Bölüm'de, Fergana vadisi hakkında genel bir bilgi verildikten sonra klasik kaynaklardan hareketle Ebû Hanîfe'nin görüşlerinin etkisi ve Hanefî alimler incelenmiştir. Sonuç olarak Ebû Hanîfe, büyük bir fakih olmasının yanında, Ehl-i Sünnetin itikadî boyutunun oluşmasında etkili olan bir şahsiyettir. Onun fikirleri Mâverâünnehir'in diğer bölgelerinde olduğu gibi Fergana vadisinde de büyük yankı bulmuştur. Ebû Hanîfe'nin görüşleri ilk dönemlerden itibaren Türklerin yoğun olduğu bu bölgede yerli halkın İslamlaşmasına da büyük katkı sağlamıştır. Böylece Fergana vadisine bağlı Mergınan, Kâsân, Ahsıket, Oş ve Özkent şehirlerde Ebû Hanîfe'nin fıkhî ve itikadî görüşlerini savunan pekçok alim yetişmiştir.