Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZERRİN SEZGİN BAYINDIR
Danışman: NİLÜFER YÜKSEL
Özet:Günümüzde farmasötik teknoloji alanında, etkin maddelerin biyoyararlanımını artıracak çeşitli ilaç taşıyıcı sistemler geliştirilmiştir. Bu sistemlerden niozomlar içerdikleri etkin maddenin stabilitesini artırmaları, farklı çözünürlüğe sahip etkin maddeleri taşıyabilmeleri, etkin maddelerin sirkülasyondan atılımını geciktiren biyolojik olarak geçimli ve immunojen olmayan sistemler oluşlarından dolayı dikkat çekmektedir. Son yıllarda kanser, ölüm nedenleri arasında ön sıralarda yer almaktadır. Bu doktora tezi kapsamında meme, over, akciğer, baş ve boyun karsinomları ve akut lösemi tedavisinde kullanılan bir antineoplastik ajan olan Paklitaksel (PCT) model etkin madde olarak seçilmiştir. PCT'nin ince film yöntemi ile niozom formülasyonları hazırlanarak in vitro deneylerle karakterize edilmiştir. Niozomlar etkin madde yükleme yüzdesi, partikül büyüklüğü, zeta potansiyeli, etkin madde çıkışı, stabilite vb. açılardan değerlendirildikten sonra in vivo özellikleri incelenmiştir. İ.V. ve oral olarak Wistar sıçanlarına uygulanan formüllerin farmakokinetik özellikleri ve doku dağılımları değerlendirilmiştir. PCT'nin niozomlara yüklenerek oral yolla verilmesi sonucunda elde edilen farmakokinetik verilerden AUC değeri süspande formuna göre artırmıştır. Oral yolla PCT verilişi için niozomlar gelecek vaat etmektedir. Carbopol kaplı niozomların bağırsakta yüksek oranda tutuluma uğraması ise bu bölgelere ait kanser vakalarının tedavisi için umut vericidir. PCT'nin niozomlara yüklenerek i.v. olarak verilmesi durumunda, etkin maddenin kanda kalış süresinin piyasa preparatı olan Taxol'e göre önemli derecede arttığı bulunmuştur. Niozomal form ile kanserli dokuya hedeflendirme yaparak daha düşük doz ile tedavi yapmak mümkün olabilecektir. Dolayısıyla ilaca bağlı gözlenebilecek toksik etkiler de azalacaktır. İ.V. yolla PCT uygulaması için piyasa preparatından daha üstün özelliklerde bir ilaç taşıyıcı sistemi başarı ile oluşturulmuştur.AbstractToday in pharmaceutical technology area many drug carrier systems are developed to improve the bioavailability of active agents. Among these systems niosomes received attention because they are biocompatible and nonimmunogenic systems that delay the clearance of active agents from circulation, improve the drug stability and entrap drugs with different solubility. In recent years cancer occupies a leading position among the death causes. In this PhD thesis an antineoplastic agent, Paclitaxel (PCT), which is used in the treatment of breast, over, lung, head and neck carcinomas and acute leukemia, was selected as a model drug. The niosomal formulations of PCT were prepared by thin film method and characterized by in vitro experiments. Niosomes were evaluated in terms of drug loading efficiency, particle size, zeta potential, drug release, stability etc. and their in vivo properties were studied. The pharmacokinetic properties and tissue distribution of orally and intravenously administered formulations were evaluated in Wistar rats. Among the pharmacokinetic parameters the AUC value obtained by oral administration of PCT loaded niosomes was increased with respect to the suspension form of PCT. Niosomes are promising drug delivery systems for oral PCT administration. The accumulation of PCT in intestine upon oral Carbopol coated niosome administration found to be beneficial for cancer treatment in this area. It was shown that intravenous administration of PCT loaded niosomes significantly improves the retention time of PCT in blood compared to Taxol. A cure with lower doses of PCT would be possible with niosomal forms by targeting the cancer cells. By this way possible toxic side effects of the drug can be reduced. A drug delivery system with superior properties than marketed drug was successfully prepared for intravenous administration of PCT.