Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ELİF DİLAY GÜNGENCİ
Danışman: DUYGU TOKSOY ÇEBER
Özet:Tiyatroda oyuncuların seyircilere göre nerede oynadıkları, oyuncuların oynadıkları yere nereden girip çıktıkları ve seyircilerin oyunu nereden seyrettikleri önemlidir. Tiyatro tarihi boyunca çeşitli kültür ve toplumlara göre bu özellikler değişim göstermiştir. Bu çalışmada bir oyun metninde kurucu unsur olarak dramatik mekân ele alınmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde öncelikle yalnızca mekân kavramı, daha sonra tiyatro ve mekân ilişkisi ele alınmıştır. Bu bağlamda tiyatroda mekân söz konusu olduğunda üç ana başlıkta incelenebileceği görülmüştür. Türk Tiyatrosu'nda mekâna göz atılmış ve son olarak da kamusal alan ve özel alan ilişkisinin mekâna yansımaları irdelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde seçilen örnek oyunlar, mekân açısından incelenmiştir. Örnek oyunlardaki mekân kullanımının aktarılmasında tiyatro tarihinde önemli izler bırakmış oyunlardan yararlanılmıştır. Ayrıca Jentsch ve Freud'un üzerine çalışmalar yaptığı "tekinsizlik" ve Derrida'nın hatırlamak eylemiyle beraber ele aldığı "hayalet" de bir örnek oyunda kullanılan mekânın incelenmesinde yararlanılan bir kavram olmuştur. Yapılan çalışma neticesinde yalnız dramatik mekânın kullanılmasıyla oyun metinlerindeki dramatik yapının kurulabileceği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: tiyatro, mekân, dramatik mekân, sahne, sahne dışı In the theater, it is important where the actors play according to the audience, where the actors enter and exit where they play, and where the audience watches the play. These characteristics have changed according to various cultures and societies throughout the history of theater. In this study, dramatic space is considered as a founding element in a play text. In the first part of the study, only the concept of space, then the relationship between theater and space are discussed. In this context, it is seen that when it comes to space in theater, it can be examined under three main titles. In the Turkish Theater, the space was browsed and finally, the reflections of the relationship between public space and private space on the space were examined. The sample plays selected in the second part of the study are examined in terms of space. In the transfer of the use of space in the sample plays, the plays that left important marks in the history of the theater were used. In addition, "uncanny" on which Jentsch and Freud worked and "ghost" which Derrida dealt with the act of remembering, were also used as a concept in the study of the place used in an example game. As a result of the work done, it was seen that the dramatic structure in the play texts could be established by using only the dramatic space. Key words: theatre, space, dramatic space, stage, off stage