Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İBRAHİM FİKRET AKFIRAT
Danışman: ÇİLER DURSUN
Özet:Bu araştırmanın amacı, medya sektöründe yaşanan neoliberal dönüşüm sürecini ve sonuçlarını, Türkiye’de televizyon yayıncılığı bağlamında incelemektir. Bu çalışmada, genel olarak küreselleşme sürecinin tüm dünyada medya sektöründe neden olduğu yapısal değişiklikler ile Türkiye’de televizyon yayıncılığı bakımından yarattığı değişiklikler araştırılmış; medya sektöründe, özellikle televizyon alanında izlenen neoliberal politikaların, yayıncılığın temel parametreleri sayılan çalışma sistemi, örgüt yapısı, program içerikleri ve sektördeki sendikalaşma üzerindeki etkilerinin ortaya konması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda bu çalışmada, medya sektöründe yaşanan neoliberal dönüşüm süreci ve sonuçları, Türkiye’de televizyon yayıncılığı bağlamında CNN Türk ve Fox TV örnekleri çerçevesinde incelenmiştir.Türkiye’deki yabancı sermayeli televizyonlar CNN Türk ve Fox TV’nin hem merkezlerinin, hem de Türkiye’deki birimlerinin organizasyon ve yönetiminin incelenmesi, yeni medya ortamının, medya şirketlerinin stratejilerinde de değişim yarattığını ortaya koymaktadır.Genel olarak bu çalışmada ortaya konan bulgular, medyanın organizasyon yapısı ve yönetim biçiminin bu gelişmeye paralel olarak değiştiği, küresel sermayenin ihtiyaçlarına göre şekillenir hale geldiği fikrini desteklemektedir. Yeni koşullarda yeni yönetim modelleri oluşturulmaktadır. Bu konudaki en önemli ve aynı zamanda yapılan işin içeriğini de belirleyen değişikliğin yayın yönetimi ile işletme yönetimi arasındaki ayrımın ortadan kalkması olduğu görülmektedir. Medya işletmelerinde, işletme yönetimi ilkeleri doğrultusunda CEO tipi yönetici grup ortaya çıkmaktadır. Bunun sonucunda medya sektöründe en üst düzey yönetici pozisyonunda yer alan CEO’ların gazetecilik veya yayıncılık mesleği dışında daha çok işletme alanında eğitim almış ya da uzmanlaşmış kişilerden oluşması dikkat çekmektedir.Medya sektöründeki neoliberal dönüşüm sürecinin en belirgin özelliklerinden biri de sendikasızlaştırmadır. Türkiye Gazeteciler sendikası, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun çeşitli tarihlerdeki verileri karşılaştırılmıştır. Bulgular, Türkiye’de küreselleşmenin miladı olarak kabul edilen 1990’lardan itibaren medya sektöründe de mesleki sendikaların alandan neredeyse tümüyle silinmiş olduğunu göstermektedir.Medya sektöründeki neoliberal dönüşümün televizyon alanında program içeriklerine olan etkilerini inceleyebilmek amacıyla, CNN Türk’ün yayına başladığı dönemdeki program içerikleri, günümüz program içerikleriyle karşılaştırılmıştır. Ayrıca TGRT’den Fox TV’ye geçişteki program içerikleri ile Fox TV’nin günümüzdeki program içerikleri de karşılaştırılmıştır. Bulgular, iki farklı tipteki televizyon kanalı olan CNN Türk ve Fox TV’nin ağırlıklı olarak yerli yapımlara yer verdiğini göstermektedir. Bütünüyle yerli bir TV kanalı görünümündeki Fox TV’de, çok sayıda yerli yapım yayınlanmaktadır.Çalışmamızdan görüldüğü üzere, medya ortamında, içerik üretiminden istihdam politikalarına kadar piyasa koşulları geçerlidir. İlk yabancı sermaye ortaklı televizyon CNN Türk’ün medya “pazarı”na girişinin sonunda doğrudan yabancı sermayeli Fox TV’nin kurulması bu pazarın yeni koşullarının ve yaşanan dönüşümün sonucudur. Medyanın küreselleşmesi, dünyanın küreselleşmesi süreciyle birlikte gitmektedir. Küreselleşme ve onun ideolojisi olan küreselleşmecilik, medya araçları aracılığıyla da, yaygınlaştırılmaktadır. Sözkonusu olan bütünsel bir paradigma değişikliğidir. Ulusal sermayeli televizyonların durumu ise, küresel değişikliklere gösterdikleri uyuma bağlıdır. Medya sektöründe uluslararası ölçekli entegrasyon sürecinde, ulusal ölçekli medya tekelleri bile küresel tekeller tarafından yutulmaya evrilmektedir.AbstractThe aim of this study is to examine the consequences of neoliberal transformation process in the context of television broadcasting in Turkey. In general, this study focuses on the structural changes both in media sector over the world and in the television broadcasting in Turkey, which are assumed to be the results of globalization process. The effects neoliberal politics in media sector in general and in the television sector specifically on the mechanisms, organizational structures, contents of the programs and labor unionization are tried to be investigated. In line of this purpose, CNN Türk and Fox TV cases are examined in order to figure out the effects of neoliberal transformation process in media sector.Studying CNN Turk and Fox TV cases helps to understand how this new media context has changed the strategies of media corporations.The findings of this study support the view that the organizational and administrational structures of media have been changing in line of globalization and shaped by the needs of global capital. New models of administration have emerged. In this regard, it seems that the most effective changes that also determine the contents of the work have been destroying the distinct between broadcasting administration and management/business administration. In media managements, the job definitions of a group of administrators known as CEOs have been widened159in line with business administration. As a result, the CEOs who are at the top positions in media sector should have educational background in business administration, rather than in journalism or the related areas.One of the other most distinctive characteristics of neoliberal transformation process in media is a sharp decrease in labor unionization among the employees. In order to investigate the effects of globalization process on labor unionization, the data reports of Turkey Journalist Union, Work and Social Policy Ministry and Turkish Statistical Institute are compared. The findings indicate that the labor unions in the sector have been disappearing since 1990’s which is accepted as the beginning of globalization process in Turkey.In order to examine the effects of neoliberal transformation in media on the program contents, the programs at CNN Turk’s beginning period are compared with the current programs. In addition, the programs at the period of transition from TGRT to Fox TV are compared with the current Fox TV’s programs. The findings show that both CNN Türk and Fox TV have mostly included national (Turkish) productions. Especially Fox TV presents itself as if completely Turkish TV channel through the local series and entertainment programs.To conclude, in media context, market conditions seem to be the determinant in various areas such as content production to employing policies. Entering the first foreign-capital television CNN Türk into the media “market” and the beginning of Fox TV as a direct foreign investment could be seen as a result of the transformation160in the sector through globalism. The positions of the televisions with national investment seem to be dependent on their ability to adjust to these global changes. In media sector, in the international integration process, even national media conglomerates face to be swallowed by global conglomerates.