Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GİZEM AYKAÇ
Danışman: GÜLBİN ÖZÇELİKAY
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Reçetesiz ilaç, günlük hayatta sıkça rastlanan basit rahatsızlıkların giderilmesi için, hekim müdahalesi olmaksızın, gerektiğinde sadece eczacının tavsiyesi ile kullanılmasında tıbbi herhangi bir sakınca olmayan, kısa bir süre kullanılmak üzere güvenli ve belirtilen endikasyonlar için etkili oldukları kanıtlanmış ilaçlardır.Bu çalışma, AB ile uyumlaştırma sürecinde Türkiye'de olası reçetesiz ilaç uygulamaları düzenlemelerine ışık tutmak amacıyla yapılmış bir çalışmadır. Amerika ve belirli Avrupa ülkelerinde var olan uygulamalar incelenerek, Türkiye'ye uygulanabilirlikleri üzerinde durulmuştur.Veri toplamak için iki farklı anket formu hazırlanmıştır. İlaç firmalarına yönelik hazırlanan anket formu AİFD (Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği) ve İEİS (İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası)'na üye olan ilaç firmalarına elektronik posta yoluyla gönderilmiştir. Elektronik mesajlar dörder kez tekrarlanmıştır. 78 ilaç firmasına gönderilen anket formlarından 66 tanesi değerlendirmeye alınmıştır. Serbest eczacılara uygulanacak anket formları için görüşmeler yüz yüze yapılmış olup, 287 tane anket formu cevaplanmıştır. Bu çalışmanın anket yoluyla veri toplama kısmı Temmuz 2011 Ekim 2011 tarihleri arasında gerçekleşmiştir.Araştırma sonuçları SPSS 16,0 programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Anket formunda demografik bilgileri içeren bir bölüm de bulunmaktadır. Değerlendirilen demografik bilgiler (mezunun olunan fakülte, eczane lokalizasyonu, serbest eczacılık yapma süresi, ilaç firmasının yerli ya da yabancı kaynaklı oluşu, piyasada bulunan OTC ürün sayısı) anket sorularına verilen cevaplar ile karşılaştırılmıştır. Anket sorularına verilen cevaplar ile demografik özelliklerin ilişkilerini tespit etmek için Ki-Kare testi kullanılmıştır.Araştırma sonucuna göre Türkiye'de faaliyet gösteren ilaç firmaları, serbest eczane eczacılarına göre reçetesiz ilaçlar ile ilgili olası mevzuat düzenlemelerine daha sıcak bakmaktadır. İlaç firmalarının yabancı kaynaklı oluşu, bu görüşü daha çok benimsemelerinde daha fazla etken olduğu istatistiksel olarak bulunmuştur. Serbest eczacıların ise mesleki deneyimlerinin artması ile, reçetesiz ilaç uygulamalarının sonuçlarının meydana getirebilecekleri konusunda duydukları endişe de paralel olarak artmaktadır.AbstractNon prescription medicines called OTC is defined as a drug that may be utilized to ease everyday diseases on pharmacists' recommendation and/or without medical reference. These drugs are considered safe to be used for a short period of time and are proven to be effective for certain indications.This study is planned on the purpose of shedding light on the possible regulations of non prescription medicines in Turkey in the process of harmonization with European Union. The regulations in America and some European countries are investigated and their adaptedness is emphasized.Two different questionnaires are prepared for data collection. The questionnaires for drug companies are sent by electronic mail to the companies that are a member of AİFD and İEİS. Electronic mails are repeated for four times. 68 questionnaires are evaluated from among 78 questionnaires sent to drug companies. The meetings for community pharmacists? questionnaires are carried out by face to face and 287 questionnaires are filled. The part of data collection in this study was brought about between July 2011 and October 2011.The results are evaluated by SPSS 16,0. In the questionnaires there are parts related to demographic characteristics. Utilized demograhic spesifications (alma mater, localization of pharmacy, the years working in pharmacy, origin of drug company (loca lor non local), OTC products on the market) are compared with the answers given. To determine the relationship between demographic characteristics and answers chi-square test is used.According to results, the drug companies are more lean towards the regulations or legislations concerning non prescription medicines than community pharmacists. Being non-local origin drug company is more effective on adopting this view. Together with increasing the professional experience of community pharmacists, their concerns about the consequences of regulations of non prescription medicines are remaining correspondingly.