Kapsayıcı eğitim uygulanan okullarda öğrenim gören mülteci öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine katılım sürecine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Spor Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET AYDOĞAN

Danışman: Nevin Gündüz

Özet:

ÖZET

Beden Eğitimi Ve Spor Dersinde Mülteci Çocuklara Yönelik Uygulanan Kapsayıcı Eğitim Uygulamalarının Beden Eğitimi Öğretmeni Ve Öğrenci Görüşlerine Göre İncelenmesi

 

Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi ve spor dersinde mülteci öğrencilere yönelik uygulanan kapsayıcı eğitim uygulamalarının beden eğitimi öğretmeni, Türk ve mülteci öğrencilerin görüşlerine göre incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Yozgat il merkezinde, mülteci öğrencilerin lise düzeyinde eğitim gördükleri 3 ortaöğretim kurumunda,görev yapmakta olan  5 beden eğitimi öğretmeni ile aynı okullarda Türk öğrencilerle karma bir şekilde öğrenim görmekte olan 15 mülteci öğrenci ve 15 Türk öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, sınıf gözlem formu ve  görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada öncelikle sınıf gözlemleri yapılmış, her öğretmen 5 hafta, her hafta 80 dakika olmak üzere toplam 400 dakika gözlemlenmiş ve gözlem formuna kaydedilmiştir. Veri toplama sürecinin ikinci kısmında ise Türk öğrencilerle 5 kişilik, mülteci öğrenciler ile 5 kişilik gruplar halinde odak grup görüşmeleri yapılarak, görüşme formunda belirlenen sorulara cevaplar aranmıştır. Toplanan verilerin tamamı analizlere dahil edilmiştir. Toplanan veriler, analiz edilerek tema ve kodlamalara ayrılmıştır.

Yapılan analizler sonucunda, Türk öğrencilerin mülteci öğrencilere anlayış gösterdikleri, arkadaşlık kurarak yardımlaştıkları, sportif aktiviteler esnasında iletişimlerinin arttığı, sosyal ilişkilerinin pozitif yönde olduğu fakat dil yetersizliklerinden dolayı, derslerde akıcılığın bozulabildiği, nadiren mülteci öğrencilerin okulda akran zorbalığına maruz kalabildikleri tespit edilmiştir. Mülteci öğrencilerin kısmen zorlanma yaşasalar da kendilerini sınıf ortamına ait hissedebildikleri, oyun ve aktivitelere katılabildikleri, iletişimlerinin genelde olumlu ve etkili olduğu, öğretmenin, mülteci öğrencileri derse dahil etmek için kişisel çabalar sergilediği ve iletişim kurmaya çalıştığı tespit edilmiştir. Beden eğitimi öğretmenleri ile yapılan görüşmelerde de, öğretmenlerin derslerde genellikle geleneksel öğretim yöntemlerini tercih ettikleri, derslerde en çok dil yetersizliği, iletişimsizlik ve derslere ilgisizlik gibi sorunlarla karşılaştıkları, Türkçe kurslarının yeteri kadar önemsenmediği, ders kitaplarının kapsayıcı eğitime uygun hale getirilmesi gerektiği ve kapsayıcı eğitim ile ilgili hizmetiçi eğitimlerin yetersiz kaldığı tespit edilmiştir. Yapılan sınıf gözlemlerinde, Türk ve mülteci öğrencilerin genellikle sosyal ilişkilerinin iyi olduğu, yardımlaştıkları, aktivitelere ortak katılabildikleri, dil yetersizliği yaşadıkları anlarda yardımlaştıkları, karşılıklı sevgi ve saygı ortamı oluşturkdukları, fakat dil yetersizliğinden zaman zaman derslerin duraksadığı, öğretmenlerin kendi çabaları ile mülteci öğrencileri derse motive etmeye çalıştıkları ve genelde geleneksel öğretim yöntemlerini tercih ettikleri tespit edilmiştir.

 

Anahtar Kelimeler:Kapsayıcı Eğitim, Mülteci Öğrenci, Beden Eğitimi Öğretmeni