Rus dilinde örtmece olgusu ve Rus medyasında örtmece olgusunun incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HATİCE GÜNEYİN

Danışman: ZULFİYA ŞAHİN

Özet:

İletişimin temel aracı olan dil, her zaman toplum yaşamındaki değişikliklere yanıt verir. Toplumun yapısı, yönelimleri, değerleri sürekli değiştiğinden, dil de sürekli bir hareket halindedir. Rusçada önemli bir olgu olan örtmece, konuşmacının nezaketsiz, kaba, hoş karşılanmayan ve sakıncalı bulduğu ifadeler yerine kullandığı, anlam açısından daha kabul edilebilir ve yansız olan başka sözcük ya da ifadelerdir. Tabunun varlığı ve sözcüğün büyülü gücüne olan inanç doğrultusunda korku ve endişe sebebiyle kullanılmaya başlayan kavram, toplumsal yaşamın ve kültürel değerlerin değişmesiyle iletişimsel çatışmanın önüne geçmek, başarılı ve etkili bir iletişim sağlamak maksatlı kullanılmıştır. Bu hususta medya büyük önem arz etmektedir. Önemli bir bilgi kaynağı olan, insanların hızlı bir şekilde her konuda bilgi edinmesini sağlayan ve insanların davranışlarının şekillenmesinde rol alan medya, örtmecenin sıkça rastlandığı bir alandır. Zira örtmecelerin temel amacı, açıklanan gerçeğin anlamını hafifletip çarpıtarak, çirkin ve olumsuz gerçekliği gizlemektir. Medyada maskelenmeye ihtiyaç duyulan çeşitli alanlar bulunmaktadır. Günlük yaşama dair suç, hastalık, ölüm gibi pek çok konu, ekonomide yaşanan zorlu dönem ve mevcut sıkıntılar, politika alanında yaşanan kızışmalı durumlar gibi örtmeceye maruz kalan çok sayıda alan bulunmaktadır. Bu çalışmada öncelik olarak örtmece olgusu teorik bilgi kapsamında incelenmiş, var oluşundan günümüze kadar değişimi, oluşum koşulları, biçim ve anlam yönüyle çeşitliliği değerlendirilmiştir. Kapsamlı teorik değerlendirmenin ardından medyada zengin bir kullanımı olan örtmece kavramı, en çok okunan haber kaynakları doğrultusunda, son on yılda yer verilen haber metinleri üzerinden incelenmiştir.