Kültürlerarası iletişim kapsamında yabancı dil öğretim yolu ile kültür aktarımı ve duyarlılık kazanımı: Örnek kitap incelemesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DİDAR ÖZYURT GÜLEN

Danışman: HALİSE KARAASLAN ŞANLI

Özet:

Bir iletişim aracı olan dil, ait olduğu toplum kültürünün hem bir öğesi hem de kültür aktarımının taşıyıcısıdır. Dolayısıyla yabancı bir dil öğrenmek, dilin yalnızca yapısal detaylarını öğrenmek değil, o dilin ait olduğu kültürü de öğrenmek demektir. Böylesi bir kazanım kişiyi, hedef kültürün ait olduğu toplumun duygu ve düşünce dünyasına açar ve taşır. Bu tez çalışmasında amaç, kültürlerarası iletişim kapsamında yabancı dil öğretimi yolu ile kültür aktarımı ve duyarlılık kazanımı ele alarak, Türkçe'nin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki kültürel öğelerin incelenmesi yoluyla kültür aktarımının ne ölçüde gerçekleştirildiğinin tespitidir. Kitaplarda tespit edilen kültürel unsurlar temel ve alt kültür öğeleri olarak sınıflandırılıp, her bir kitabın hangi temel ve alt kültür öğelerini içerdiği ve kültür aktarımının nasıl yapıldığı ele alınarak yorumlanmıştır. İnceleme, aktarımı yapılan kültürel unsur içeriğinin konusuna bağlı olarak belirlenen kültürel temel ve alt ögeler sınıflaması doğrultusunda yapılmıştır. İnceleme kapsamına alınan kitaplar Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe Ders Kitapları Seti, İstanbul Yabancılar için Türkçe Ders Kitapları Seti ve Gazi Üniversitesi Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları Setidir. Söz konusu kaynaklar, belirlenen temel ve alt kültür ögelerinin aktarımı açısından incelendiğinde, bilgi içeriklerinin hem tür ve içerik hem de güncellik açısından yetersiz kaldığı tespit edilmiştir. Kültür aktarımının her açıdan etkili ve işe yarar sonuçlar vermesi için yabancı dil öğretiminde kullanılan kaynak kitapların bazı açılardan desteklenmesi ve aktarımı yapılması planlanan kültür öğelerinin daha özenli seçilip sistematik bir şekilde planlanarak sunulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. As a tool of communication, language is both a component of the culture of the society it belongs to and a carrier of cultural transmission. Therefore, learning a foreign language means not only getting to know about structural details but also learning about the culture of it. Such an acquisition enables the one to know about the world of thoughts and feelings of the community of the target language. The aim of this study is to determine what extend the cultural transmission in the course books used in teaching Turkish as a foreign language has been managed by evaluating the cultural elements in the books in question within the scope of cultural transmission and cultural sensitivity acquisition in terms of intercultural communication. The cultural elements in the books has been classified as main and sub-degree elements and interpreted on the basis of which book consists of what elements and in what way the cultural transmission has been done. Evaluation is based on the main and sub-degree cultural elements which have been classified depending on the topic. The course books that have been examined are 'Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe Ders Kitapları Seti', 'İstanbul Yabancılar için Türkçe Ders Kitapları Seti' and 'Gazi Üniversitesi Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları Seti'. Examined in terms of transmitting noted main and sub-degree cultural elements, the contents have been found inadequate regarding both type and content together with actuality. It has also been concluded that the course books used in foreign language teaching need to be reinforced in some terms and the cultural elements which are determined to be transmitted must be chosen more carefully and served after a systematic planning in order to enable cultural transmission to provide effective and beneficial outcomes.