Bir Rönesans şairi: Michelangelo Buonarroti ve şiirleri üzerine bir inceleme


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CUMHUR KUZU

Danışman: NEVİN ÖZKAN SPEELMAN

Özet:

Çok yönlülük Rönesans'ı diğer tarihi dönemlerden ayırt edici temel özelliklerden biridir. Nitekim Rönesans denince ilk akla gelen isimlerinden biri olan Michelangelo sadece iyi bir heykeltıraş, ressam ve mimar değil, aynı zamanda yüzlerce şiir yazmış bir Rönesans şairidir. Giriştiği her işte mükemmeliyeti amaçladığından aynı şiiri defalarca düzeltecek kadar bu uğraşa önem vermiştir. Çok çeşitli olmasa da, Dante, Petrarca gibi güçlü edebi kaynaklardan beslenir. Öyle ki birçok çağdaşı Michelangelo'nun İtalyan edebiyatının bu iki büyük ozanının şiirlerini ezbere bildiğini ifade eder. Onların rehberliğinde ve onlara öykünerek yazmaya başladığı şiirleri, yaşamına giren kişilerin etkisiyle ve kazandığı deneyim ile giderek daha fazla özgünleşir. Özellikle o dönemin Floransa'sında yeniden önem kazan Yeni Platoncu felsefenin aşk teorisi ile kendi sanat görüşleri arasında bir paralellik yaratarak hem yaşamına ve görsel eserlerine hem de şiirlerine bunu yansıtır. Bu bağlamda şiirleri, Rönesans'ın bu büyük dehasının görsel eserlerinin ardındaki duygu, düşünce ve niyetin anlaşılmasını sağlar. Henüz hayatta iken bazı şiirleri bestelenir ve üzerine dersler verilecek kadar takdir toplar. Bir Rönesans Şairi: Michelangelo Buonarroti ve Şiirleri Üzerine Bir İnceleme başlıklı bu tez çalışması üç ana bölümden oluşur: bu bölümler sırasıyla, 1) XV. ve XVI. Yüzyıllarda Rönesans Bağlamında İtalya'nın Sosyal, Politik ve Kültürel Durumu, 2) Michelangelo'nun Yaşamı ile Görsel ve Edebi Eserlerinin Tarihsel Bir Bakış Açısıyla İncelenmesi, 3) Michelangelo ve Yeni Platonculuk başlıklarını taşır. Tezin XV. ve XVI. Yüzyıllarda Rönesans Bağlamında İtalya'nın Sosyal, Politik ve Kültürel Durumu başlıklı I. bölümü, ilk olarak şehir devletlerinin hakim olduğu İtalya'daki durumun genel bir çerçevesini çizmesinin ardından iki alt başlığa ayrılır ve Michelangelo'nun neredeyse yaşamının tümünü geçirdiği Floransa ve Roma şehirleri üzerine odaklanır. Çalışmanın Michelangelo'nun Yaşamı ile Görsel ve Edebi Eserlerinin Tarihsel Bir Bakış Açısıyla İncelenmesi başlığını taşıyan II. bölümünde, altı alt başlık açılarak paralel bir şekilde aktarılmaya çalışılan Michelangelo'nun yaşamı ve şiirsel evrimi dönemlere ayrılır. Çalışmanın son bölümü olan Michelangelo ve Yeni Platonculuk başlıklı III. bölümde, ilk olarak Platon'dan başlayarak Rönesans'a kadar devam eden Platon felsefesinin ve Yeni Platoncu felsefenin İtalyan edebiyatına etkileri genel bir çerçevede sunulmuştur. Ardından Michelangelo'nun Şiirlerinde Yeni Platoncu Felsefenin Yansımaları başlığıyla ana bölüme başka bir alt başlık oluşturularak Michelangelo'nun şiirlerinde var olan YeniPlatoncu öğeler ve bu öğelerin sanat ile özdeşleştirilmesi irdelenmiştir. Versatility is one of the key features that distinguish the Renaissance from other historic periods. As a matter of fact, Michelangelo, who is one of the first names that comes to one's mind when the topic in question is the Renaissance, is not only a good sculptor, artist and architect but also a Renaissance poet who has written hundreds of poems. Since he aims at excellence in everything he does, the importance he places on this profession causes him to edit the same poem over and over again. Even though his resources are not so diversified, he makes use of powerful literary resources such as Dante and Petrarch. In fact, many who lived in the same period as Michelangelo claim he knows the poems of the two great poets of the Italian literature by heart. Poems he starts to write under their guidance and with their inspiration gradually become more authentic with the influences of individuals who walk into his life and with experience he gains over time. He creates a parallelism between his theory of art and the theory of love of the Neoplatonist philosophy that regained importance in the Florence of the period and reflects it on his life, his visual art works and his poems. In this regard, his poems allow emotions, thoughts and intents of this great genius of the Renaissance to be understood. Some of these poems are set to music while he is still alive and win so much recognition that lectures are given about them. This dissertation study titled A Renaissance Poet: A Research on Michelangelo Buonarroti and His Poems consists of three main sections: These sections are respectively titled as 1) Social, Political and Cultural Status of Italy in the Context of the Renaissance during XV. and XVI. Centuries, 2) Examination of Michelangelo's Life and His visual and Literary Work Through a Historic Point of View, 3) Michelangelo and Neoplatonism. The section I of the dissertation titled Social, Political and Cultural Status of Italy in the Context of the Renaissance during XV. and XVI. Centuries is divided into two subsections after providing a general picture of the status in Italy where city-states dominate and focuses on the cities of Florence and Rome where Michelangelo spent almost all of his life. In the section II of the study titled Examination of Michelangelo's Life and His Visual and Literary Work Through a Historic Point of View, Michelangelo's life and poetic evolution is divided into six different subsections in an attempt to present the related periods in a parallel manner. The section III of the study titled Michelangelo and Neoplatonism initially presents the influence on Michelangelo of Plato's philosophy that was started by Plato and lasted until the Renaissance and the Neoplatonist philosophy on the Italian literature in a general framework. Afterwards, another subsection titled Reflections of the Neoplatonist Philosophy in Michelangelo's Poems is created to examine Neoplatonist elements that exist in Michelangelo's poems and the identification of these elements with art.