ATATÜRK DÖNEMİ EĞİTİM-KÜLTÜR POLİTİKALARININ HATAY’A YANSIMALARI ( 1921-1938 )


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Volkan Payaslı

Danışman: TEMUÇİN FAİK ERTAN

Özet:

Bu çalışmada temel amaç; Atatürk dönemi eğitim-kültür politikalarının ve modernleşme olgusunun 1921-1938 yılları arasında, Hatay halkı tarafından nasıl algılandığını tespit etmeye çalışmaktır. Atatürk’ün öncülüğünde gerçekleşen millileşme çabalarının, Hatay’da nasıl algılandığı, Hatay’ın Türkiye ile olan kültürel bağlarını sağlamak uğruna neler yaptığı belirtilmeye çalışılmıştır. Üç bölümden oluşan araştırmada; Giriş bölümünde, 1939’a kadar Hatay’ın siyasal süreci aydınlatılmaya çalışılmıştır. 20 Ekim 1921 Ankara Anlaşması ve 24 Temmuz 1923 Lozan Konferansıyla elde edilen kültürel, sosyal, siyasal, ekonomik kazanımlara açıklık getirilmiş ve bağımsızlığa giden süreç aydınlatılmıştır. Cumhuriyet dönemindeki kültürel değişimlerinin, Sancak ve Hatay Devleti dönemine yansımalarını anlamada giriş bölümü önem arz etmektedir. Birinci bölümde, Türkiye’de eğitimde millileşme, laikleşme ve çağdaşlaşma için gerçekleştirilen 3 Mart 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü ve 22 Mart 1926 Maarif Teşkilatı Kanunu’na yer verilmiştir. Maarif Teşkilatı Kanunuyla birlikte okullarda yapılan değişiklikler irdelenmiştir. Ayrıca her iki kanunun, Hatay’ın kültürel hayatına nasıl etki ettiği incelenmiştir. İkinci bölümde, Türkiye’de ulus-devlet olmanın gereği, okuma yazmayı kolaylaştırma, dilde millileşme, konuşma diliyle yazı dili arasındaki farkı ortadan kaldırma adına gerçekleştirilen Harf İnkılâbı’nın kabulü ve yeni alfabenin, Hatay halkı üzerinde yarattığı etkiler ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Türk tarih ve dil alanındaki çalışmaların, Hatay’a yansımaları incelenmiştir. Türk tarih teziyle, genç Cumhuriyet’in milli kimlik yaratma olgusunun ve dilde millileşme eğiliminin, Hatay’a nasıl yansıtıldığı ve Hatay’da nasıl algılandığı, yaşanan değişiklikler 1921-1938 yılları çerçevesinde incelemeye alınmıştır.