Bulanık mantık kullanarak katı atık depolama tesisi için en uygun konum belirleme


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU ÖZDEMİR KİPEL

Danışman: BÜLENT TUĞRUL

Özet:

Düzenli katı atık depoları, toplanan atıkların kontrollü olarak biriktirildiği ve sürekli kontrollerinin yapıldığı alanlardır. Düzenli depolama ile atıkların çevreye yaydığı kötü kokuların ve hastalık taşıyan hayvanların barınma ve çoğalmasının, atıkların zamanla toprak altına yapacağı sızıntılar ile yer altı sularının kirlenmesinin önüne geçilmesi hedeflenir. Düzenli depolama tesisi kurulumunda uygun yer seçimi halk sağlığı ve çevre bakımından kritik bir öneme sahiptir. Nüfusun ve üretimin artışı ile katı atık miktarı artmıştır ve kentleşmenin büyümesi ile katı atıkların uygun bir ortamda depolanması için mekân arayışları zorlaşmıştır. En iyi depolama alanını belirlemek için toprak kullanımı, deprem, ulaşım, yerleşim yerlerine uzaklık ve iklim gibi çevre faktörlerini tanımlamak gerekir fakat yer seçim problemlerinde kriterler her zaman kesin ve sayısal verilerle ifade edilmeyebilir. Günümüzde konum verilerine ulaşabilme ve kullanılma oranlarının artmasıyla coğrafik veriler üzerinde mekânsal analizler yardımıyla yer seçim problemleri de kolaylaşmıştır. Bu tezin amacı; gelişen coğrafi bilgi sistemlerinin sağladığı mekânsal analiz tekniklerini bulanık mantık ile kullanarak birden fazla kriterle en uygun katı atık depolama tesis konumlarını belirlemektir. Ayrıca bulanık mantık ve klasik ölçeklendirme yöntemi kullanarak geliştirilen iki modelin sonuçlarını karşılaştırıp elde edilen bulguları değerlendirmektir.AbstractLandfill site locations are the areas where collected wastes are accumulated in a controlled manner. It’s aimed to prevent the unpleasant smell that the wastes give off the environment, living and reproducing of disease-bearing animals and pollution of underground waters due to the leaks of wastes into the soil. Optimum landfill site selection for a regular solid waste storage has a critical importance for public health and environment with the increase in population and production. The amount of solid waste has increased and the seeking for places to store solid wastes in a suitable environment has become more difficult with the growth of urbanization. Environmental factors such as transportation and distance to settlement areas are needed to be defined to determine the optimum locations, but in some cases the criterias may not always be expressed as exact and numerical data. The purpose of this thesis is to determine the most suitable landfill site locations with more than one criterion using the spatial analysis techniques provided by developing geographic information systems with fuzzy logic. It is also to evaluate the findings obtained comparing the results of two models developed using fuzzy logic and classical scaling method.