Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İSA CEYLAN
Danışman: ÖZNUR ÖZDOĞAN
Özet:Bu araştırmanın amacı madde kullanım bozukluğu teşhisi konulmuş bireylerin manevi ihtiyaçlarını dönüşüm basamaklarına göre belirlemektir. Böylelikle maneviyatın, bağımlılıktan arınmayla ve nükslerin önlenmesiyle olan ilişkisi dönüşüm basamaklarına göre incelenerek bağımlı bireylerin manevi ihtiyaçlarının tespit edilmesi amaç edinilmiştir. Dönüşüm basamakları; (1) farkındalık, (2) kendini kabul ve yaşadıklarını anlamlandırma, (3) insanın öz bilincinden doğan kendine ve başkalarına yararlı eylemler üretme, (4) kararlılık ve kalıcılıktır. Araştırmada verilerin analizi sonucunda; "farkındalık öncesi dönem, farkındalık basamağı, hazırlık basamağı, eylem basamağı ve sürdürme basamağı" olmak üzere 5 düzeye ulaşılmıştır. Ayrıca bu düzeyleri bütünleyen "değişim sürecinin bağlamı"na ulaşılmıştır. Söz konusu 5 düzeye ait 13 temaya (manevi ihtiyaca) ulaşılmıştır. Dönüşüm basamaklarının tamamını içine alabilen "Değişim sürecinin bağlamı"na ilişkin belirlenen 5 tema ise, söz konusu 13 tema arasındaki döngüsel ilişkiyi güçlendiren manevi ihtiyaçlar olarak sunulmuştur. Madde bağımlısı bireylerin manevi ihtiyaçlarının belirlenmesinin öncelikle farkındalık ile olabileceği sonucuna varılmıştır. Bu sebeple, "değişimi gereksiz görme, kontrol edebileceğini düşünme ve maddeye ilişkin keyif gibi olumlu düşünceler" temalarının farkındalık öncesi döneme ilişkin mevcut durumu ortaya koyduğu görülmektedir. Farkındalık basamağına ilişkin olarak ise "değişimin önündeki engelleri fark etme, anlam bulma arayışı, yaşam hedefi arayışı, değişim ve arınma ihtiyacı" temalarına ulaşılmıştır. Hazırlık basamağında "sorumluluk alma, kendini kabul" temalarının ön plana çıktığı görülmüştür. Eylem basamağında "iletişim, değerlerle yaşam, başa çıkma, yararlı eylem üretme" temaları ihtiyaç olarak belirlenmiştir. Sürdürme basamağında "özdenetim ve duygusal dengeyi koruma" temalarının kalıcılık açısından önemi ortaya çıkmıştır. Son olarak değişimin sürecinin bağlamı boyutunda "bağlılık, bireysel çaba ile beraber Yaradana dayanma, olumlu düşünme, huzuru hissetme, başarabileceğine inanma" temalarının belirdiği görülmektedir. Bütün bu mevcut durum, basamaklar ve bağlam boyutlarının birbiriyle bütüncül ve sarmal bir ilişkisinin olduğu sonucuna varılmıştır. This study focuses on the spiritual needs of drug addicts. The study group consisted of patients who were hospitalized in Ankara Numune Training and Research Hospital AMATEM Clinic with substance use disorder diagnosis. For this study, permission was obtained from the Ethics Committee of Ankara University, then from the Ethics Committee of Numune Hospital and then from the General Secretariat of Ankara Public Hospitals of the Ministry of Health. In 2018, programs such as Anonymous Narcotics and The Higher Power Project, which were applied to substance addiction in the United Kingdom in a 6-month period supported by TUBITAK, were observed. The study group consists of 50 substance addicts staying at AMATEM. Within the scope of the research, observations, individual interviews and focus group meetings were held. The obtained data were analyzed by descriptive phenomenological analysis technique. The analyzed data were interpreted within the framework of Existential and Transpersonal Approach. As a result of the analysis of the data in the research; 5 levels have been reached: "pre-awareness period, awareness step, preparation step, action step and maintenance step". In addition, the context of the change process that complements these levels has been reached. 13 themes (spiritual needs) belonging to these 5 levels were reached. The 5 themes identified regarding the "context of the change process", which can include all of the transformation steps, are presented as spiritual needs that strengthen the circular relationship between these 13 themes. It was concluded that the determination of the spiritual needs of the addicted individuals may be primarily through awareness. For this reason, the themes of "seeing change as unnecessary", "thinking that it can be controlled" and "positive thoughts about substance" reveal the current situation regarding the pre-awareness period. Regarding the awareness level, the themes of "recognizing the obstacles to change, seeking meaning, seeking life goal, need for change and purification" have been reached. It was observed that the themes of "taking responsibility, acceptance of self" come to the fore in the preparatory stage. In the action step, the themes of "communication, living with values, coping, producing useful action" were determined as needs. The importance of "self-control and emotional balance" themes in terms of permanence emerged in the sustainability step. Finally, it is seen that the themes of "attachment, self-reliance based on the Creator, positive thinking, feeling peace, believing that it can be achieved" appear in the context of the process of change. It is concluded that all of the present situation, steps and context dimensions have a holistic and spiral relationship.