Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Nagihan GÖKÇE
Danışman: AHMET YILDIZ
Özet:Okuryazarlık sorunu Türkiye’nin önemli sorunlarından biridir. UNESCO ve TÜİK tarafından yayınlanan istatistiklerde, ulusal ve uluslararası çalışmalarda sorunun toplumsal cinsiyet boyutu özellikle vurgulanmaktadır. Ayrıca günümüzde okuma-yazma kurslarına katılmayanların varlığı sorunun katılım boyutunu da öne çıkarmaktadır. Bu çalışmada, okuma-yazma bilmeyen kadınların okuma-yazma kurslarına katılmama nedenlerini, gündelik yaşamlarında okuma-yazma bilmemekten kaynaklanan karşılaştıkları güçlükleri ve bu güçlüklerle baş etme stratejilerini analiz etmek amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda köy, gecekondu mahallesi ve kent merkezinde ikamet eden toplam yirmi bir kadınla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma bulguları göstermektedir ki, kadınların okuma-yazma kurslarına katılmama nedenleri olarak kadının toplumsal cinsiyet rollerinden olan çocuğun bakımı ve ev içi sorumluluklar, yaş ve yaşlılığa bağlı etmenler, başarısızlık korkusu, iş kaynaklı etmenler, yakın çevrenin hoş karşılamaması ve okuma-yazmaya gündelik yaşam pratiklerinde ihtiyaç duymama öne çıkmaktadır. Kadınların yemek yapma, çocukların eğitimi, telefon kullanımı, televizyon izleme, iş hayatı, alışveriş, seyahat, hastane işlemleri ve ilaç kullanımı, resmi işlemler, siyasal pratikler gibi konularda okuma-yazma bilmemekten kaynaklanan güçlüklerle karşılaştıkları saptanmıştır. Kadınlar karşılaştıkları güçlükleri geliştirdikleri stratejilerle (çoğunlukla başkasından yardım alarak) aşmaktadırlar.Sonuç olarak, kadınların okuma-yazma kurslarına katılmama nedenleri ile yetiştikleri kültür ve sosyal yaşamları arasında bağlantı vardır. Eğitimin yetiştikleri kültürde eril bir alan olarak tanımlanması, kadınların sınırlı bir yaşam alanına sahip olmaları ve bu sınırlı yaşam alanında okuma-yazma pratikleriyle çok sık karşılaşmamaları, belirttikleri nedenlerine temel oluşturan gerçeklerdir.AbstractLiteracy problem is one of important problems in Turkey. In statistics by UNESCO and TUIK, national and international studies, gender dimension is especially emphasized. Besides, presence of non-participants to literacy courses puts partcipation dimension forward. In this research, it is aimed to analyse the reasons of illiterate women’s non-paticipation to literacy courses, the illiteracy-based challenges they face in their daily lives and their strategies to cope with these challenges. With this aim, interviews were carried out with twenty-one women living in village, squatter settlement and city center in total. Qualitative research method is used in this research. The obtained data were analysed according to descriptive analysis method. Research findings indicate that gender roles such as child care and home responsibilities, age and age-related factors, fear of failure, work-related factors, disapproval of kith and kin and being not in the need of literacy in daily life practices were mentioned by women as reasons for non-participation to literacy sourses. It is determined that women have illiteracy-based challenges in some matters such as cooking, children’s education, telephone usage, watching television, work life, shopping, traveling, hospital operations and drug usage, official operations, political practices. Women overcome these challenges with the strategies they have developed (mostly getting support from somebody).As a result, from the findings it can be said that there is relationship between women’s non-participation to literacy courses and the culture they grew up and their social lives. The reality underlying their reasons is that education is a masculine area according to the culture they grew up, they have limited life space and they don’t often face their illiteracy in this limited life space.