Doğu ve batı kaynaklarına göre II. Mehmed ve imparatorluk algısı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GİZEM MAGEMİZOĞLU BALCI

Danışman: ÜÇLER BULDUK

Özet:

II. Mehmed, Osmanlı tarihinin en çok tartışılan şahsiyetlerinden biridir. Yerli ve yabancı pek çok tarihçi tarafından Osmanlı Devleti'ni beylikten büyük bir sultanlık haline dönüştüren hükümdarın II. Mehmed olduğu dile getirilmiştir. Bu kanaat, II. Mehmed'in sadece askeri faaliyetleri göz önüne alınarak değil siyasi ve iktisadi faaliyetlerinin birlikte değerlendirilmesiyle anlam bulabilir. II. Mehmed kendi tahayyülündeki devleti şekillendirirken kendisinden önceki pek çok imparatorluk geleneğinden etkilenmiş ve onların mirasçısı konumuna yükselmiştir. İmparatorluk, dünya egemenliği iddiasında bulunan çeşitli siyasi teşekküllerin genel özelliklerini belirten bir kavramdır. II. Mehmed bir imparatorluk kurucu olarak hem kendi tebaasına hem de etrafındaki dünyaya kendi iddialarını kabul ettirmiştir. İslam dünyası ve kendi tebaası için görünmeyen ve ulaşılamaz sultan imajını kuvvetlendirmiştir. Roma imparatorlarının varisi olarak ise bu iddiasının görünmesini ve bilinmesini istemiştir. II. Mehmed, Osmanlı tipi diyebileceğimiz bir imparatorluk düzeni kurup klasik Osmanlı sultanının ilk örneğini teşkil etmiştir. Bu çalışmamızda, II. Mehmed döneminin genel bir tahlilini yapmaya çalıştık. II. Mehmed'in çağdaşlarının onunla ilgili yorumlarını, gözlemlerini, anılarını aktarmaya çalıştığımız gibi II. Mehmed'in kendi gücünü, iktidarını ne şekilde tesis ettiğini; bir imparatorluk kurarken hangi geleneklerden beslendiğini ve devleti dönüştürürken ne gibi önlemler aldığını tahlil gözler önüne sermeye gayret gösterdik. Mehmed II is one of the most debated figures in Ottoman history. He was referred as a ruler who transformed the Ottoman Empire from a principality into a great sultanate by many Ottoman any foreign historians. This opinion may find its real meaning not only by considering his military activities but also by evaluating Sultan's economic regulations and political actions. While Mehmed II was shaping the state in his envisagement, he was influenced by many imperial traditions before his era and became heir to them. Empire is a notion that specifies the general characters of various political institutions claiming world sovereignty. As an empires founder, Mehmed succeeded in imposing his own claims on both his subjects and the world around him. The Sultan strengthened the image of the invisible and inaccessible ruler for the Islamic world and Ottoman rayah. As the heir to the Roman and Byzantine emperors, Mehmed II wanted his pretension to appear and be known. In this study, we tried to make a general analysis of Mehmed II's period based on records of historical figures around him. Through this dissertation, we made an effort to show thoughts, memories and observations of Mehmed II's contemporaries related to him. Furthermore we aimed to show how Mehmed II established his own power and authority, resolute which traditions he fed during the establishment of the empire and reveal what measures were taken while transforming the state.