Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2004
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN CEYHUN MACUN
Danışman: MUSTAFA KAYMAZ
Özet:Sığır Oositlerinin İn Vitro Maturasyonuna Follikül Uyarıcı Hormon ve İnsan Menopoza! Gonadotropini'nin Etkisi Bu çalışmanın amacı; benzer gonadotropinlere göre daha ucuz olan ve kolay bulunabilen FSH (Follikül Uyarıcı Hormon) ve hMG (İnsan Menopoza! Gonadotropini) hormonlarının sığır oositlerindeki in vitro maturasyon oranlarına etkisinin araştırılmasıdır. Çalışma materyalini, Ankara ili Çubuk ilçesi Belediyesi'ne ait mezbahada kesilen hayvanlardan alınan 321 adet ovaryum oluşturdu. Bu ovaryumlardan 2514 adet follikül aspirasyonu ile 556 iyi kalitede oosit toplandı. Oositlerin in vitro maturasyonu sırasında vasatlara eklenen hormonlara göre; FSH kullanılan Grup 1, hMG kullanılan Grup 2 ve kontrol grubu (Grup 3) olmak üzere 3 grup oluşturuldu. Grup 1'de, kontrol vasatına ek olarak FSH (Folltropin®-V, Vetrepharm, Kanada) 25 ng/ml dozunda ilave edildi. Grup 2'de, kontrol grubunda kullanılan vasata 0,1 lU/ml hMG (Pergonal®, Serono, İsviçre) hormonu eklendi. Kontrol grubunda ise hiçbir hormon katkısı olmaksızın sadece Hepes'li (N-(2 hydroxyethyl)-piperazine-N'-(2 ethanesulponicacid)) TCM 199 (Doku Kültürü Vasatı 199) vasatı kullanıldı. Maturasyon işlemi; %5 C02 içeren maksimum nemli ortamda, 39 °C'de ve 24 saatte gerçekleştirildi. Süre sonunda, oositlerdeki kumulus ekspansiyonu incelendi ve soyularak kutup cisimciği arandı. Daha sonra fiksasyon yapılarak Giemsa boyama ile nükleer maturasyon değerlendirildi. Grup 1'deki 191 oositin 160'ında (%83,77) tam, 18'inde (%9,42) kısmi kumulus ekspansiyonu olurken 13'ünde (%6,81) kumulus ekspansiyonu hiç gözlenmedi. Bu durum 2. ve 3. Grupta sırasıyla %86,80 (171/197), %9,65 (19/197), %3,55 (7/197) ve %77,98 (131/168), %17,26 (29/168), %4,76 (8/168) olarak belirlendi. Gruplar arasındaki farklar istatistiki açıdan önemli bulunmadı (p>0,05). Kumulus ekspansiyonu değerlendirildikten sonra çıplaklaştırman oositlerin Grup 1'de %75,91'inde (145/191), Grup 2'de %67,51'inde (133/197) ve Grup 3'de %64,28'inde (108/168) kutup cisimciği tespit edildi. Grup 1'in Grup 2 ve 3'den istatistik olarak farklı olduğu gözlendi (p<0,05). Grup 1'de Giemsa ile boyaması yapılan 188 oositin 27'sinin (%14,36) GV (Germinal Vezikül), 12'sinin (%6,38) M I (Metafaz I), 143'ünün ise (%76,07) M II döneminde olduğu belirlenirken, 6 adetinin (%3,19) dejenere olduğu tespit edildi. Grup 2'de ise 193 oositin 22'si (%11,40) GV, 30'u (%15,54) M I, 129'u (%66,84) M II döneminde iken, 12 oositin (%6,22) dejenere olduğu gözlendi. Grup 3'de 165 oositin 38'i (%23,03.) GV, 10'u (%6,06) M I, 106'sı (%64,24) M II ve 11 'i (%6,67) dejenere olarak kabul edildi. Gruplarda oluşan dağılımların birbirinden farklı olduğu tespit edildi (p<0,05). Grup 1'de M N'ye ulaşan oositin fazla ve dejenere oositin az olması nedeniyle FSH'nın avantaj oluşturduğu gözlendi. Sonuç olarak, sığır oositlerinin in vitro maturasyonunda vasat katkı maddesi olarak FSH kullanımının hMG'ye göre daha başarılı olduğu belirlendi. Bununla birlikte, sığır oositlerinin in vitro maturasyonu için en uygun ortam sağlanana kadar, farklı dozlarda FSH ve hMG hormonlarını da içeren vasat ve katkı maddeleri üzerine yapılan çalışmaların sürdürülmesi gerekmektedir. AbstractThe Effect of Follicle Stimulating Hormone and human Menopausal Gonadotropin on !n Vitro Maturation of Bovine Oocytes The aim of this study was to investigate the effects of FSH (Follicle Stimulating Hormone) and hMG (human Menopausal Gonadotropin) which are both easy to obtain and cheap when compared to other gonadotrophins, on in vitro maturation of bovine oocytes. Total of 321 bovine ovaries, obtained from a local abattoir in Çubuk, Ankara, was used in the study. 556 good quality oocytes were picked up by aspiration of 2514 follicles on the ovaries. According to hormone added to in vitro maturation media, three groups were formed; Group I (FSH), Group II (hMG) and Group III (Control). In group I, 25 ng/ml of FSH (Folltropin®-V, Vetrepharm, Canada) was added to control media. In group II, 0.1 lU/ml of hMG (Pergonal®, Serono, Switzerland) was added to control media. Hepes (N-(2 hydroxyethyl)-piperazine-N'-(2 ethanesulponicacid)) buffered TCM 199 (Tissue Culture Media 199) medium was used in the control group without any hormone supplementations. Oocytes were matured for 24 hours at 39 °C in a humidified atmosphere of 5% C02 in air. Cumulus expansion was evaluated, oocytes were denuded and checked for polar body. Oocytes were fixed and nuclear maturation was evaluated by Giemsa staining. 160 oocytes (83.77%) in group I had undergone full cumulus expansion while 18 oocytes (9.42%) had undergone partial cumulus expansion. No cumulus expansion was observed in 13 oocytes (6.81%) in group I. The results in groups II and III were as 86.80% (171/197), 9.65% (19/197), 3.55% (7/197) and 77.98% (131/168), 17.26% (29/168), 4.76% (8/168), respectively. The differences between groups were not statistically important (p>0.05). Polar body identified in 75.91% (145/191), 67.51% (133/197) and 64.28% (108/168) of oocytes following removal of cumulus cells in groups l.ll and III, respectively. Result in group I was statistically different from those in groups II and III (p<0.05). Giemsa staining of 188 oocytes in group I revealed that 27 oocytes (14.36%) were at GV (Germinal Vesicle) stage, 12 oocytes (6.38%) were at M I (Metaphase I) stage and 143 oocytes (76.07%) were at M II stage while 6 oocytes (3.19%) dejenerated. Number of oocytes at stages GV, M I and M II in group II were 22 (11.40%), 30 (15.54%) and 129 (66.84%), respectively. 12 of 193 oocytes (6.22%) in group II were dejenerated. Control group had 38 (23.03%) GV stage, 10 (6.06%) M I stage and 106 (64.24%) M II stage oocytes. 11 oocytes (6.67%) in this group were dejenerated. Distribution of oocytes into different stages within the groups was significantly different (p<0.05). The higher number of M II stage oocytes and the lower number of dejenerated oocytes in group I reveals the advantage of FSH supplementation. In conclusion, the use of FSH as a media supplement in in vitro maturation of bovine oocytes is more succesful than the use of hMG. In addition, more studies concerning media and supplements used in in vitro maturation of bovine oocytes, which include different doses of FSH and hMG, are needed until best results obtained.