Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: DİLARA DİLBAZ
Danışman: MEHMET BORGA ERGÖNÜL
Özet:Nanoteknoloji ve nanopartiküllere olan ilgi günden güne artmaktadır. Boyutlarının kazandırdıkları eşsiz fiziko-kimyasal özellikleri bu ilginin temel sebeplerinden biridir. Çok geniş bir yelpazede kullanım alanına sahip olan ve insan ile çevre sağlığı üzerinde toksik etkileri olduğu bilinen çinko oksit gibi nanopartiküllerin, doğadaki konsantrasyonlarında maalesef artış gözlenmektedir. Çinko oksit nanopartikülünün en çok üretilen metal oksit nanopartikülleri arasında yer aldığı ve sınıfındaki diğer nanopartiküllere kıyasla daha fazla toksik etki gösterdiği bilinmektedir. Bu sebeple sucul ortamlarda biriken çinko oksit nanopartiküllerin uzaklaştırılması önemli bir çevre sorunu olarak ele alınmaktadır. Biyolojik arıtma yöntemleri içerisinde yer alan fitoremediasyon, günümüzde boya giderimi, ağır metal giderimi (azot, fosfat vb.) ve besleyici element giderimi gibi işlemlerde sıklıkla kullanılaktadır. Ancak nanopartiküllerin arıtılmasında, fitoremediasyon tekniğinin kullanılabilirliği ile ilgili literatürde yeterince bilgi bulunmamaktadır. Yapılan bu çalışmada, nanopartikül giderim kapasitesi hakkında çok az bilgi bulunan Egeria densa sucul bitkisinin, farklı konsantrasyonlardaki çinko oksit nanopartikülünü ortamdan uzaklaştırma miktarının belirlenmesi, bünyesinde akümüle edebilme potansiyeli ve bitki üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Egeria densa sucul bitkisi, 7 gün boyunca düşük (1 ppm), orta (10 ppm) ve yüksek (20 ppm) olmak üzere üç farklı konsantrasyonda çinko oksit nanopartikülüne maruz bırakılmıştır. Kirletici bulunan deney ortamından ve deneyde kullanılan bitkilerden, 1. 4. ve 7. günlerde örnek alınarak bitki bünyesinde akümülasyon miktarı ve ortamda kalan nanopartikül miktarı belirlenmiştir. Yüzde giderim oranları 1 ppm'de %87,44, 10 ppm'de %72,82 ve 20 ppm'de %73,15 şeklinde saptanmıştır. Bitki bünyesinde yapılan ölçümler ise bitki dokularında nanopartikül birikiminin gerçekleştiğini göstermiştir. Sonuç olarak; Egeria densa bitkisinin çinko oksit nanopartikülü ile kirlenmiş suların fitoremediasyonunda kullanılabilir olduğu bulunmuştur. Interest in nanotechnology and nanoparticles is increasing day by day. The unique physico-chemical properties of its dimensions are one of the main reasons for this interest. Unfortunately, there is an increase in the concentrations in nature of nanoparticles such as zinc oxide, which have a wide range of uses and are known to have toxic effects on human and environmental health It is known that zinc oxide nanoparticles are among the most produced metal oxide nanoparticles and have more toxic effects compared to nanoparticles in their class. For this reason, the removal of zinc oxide nanoparticles accumulated in aquatic environments is considered as an important environmental problem. Phytoremediation, which is one of the biological treatment methods, is frequently used in processes such as dye removal, heavy metal removal (nitrogen, phosphate, etc.) and nutrient removal. However, there is not enough information in the literature about the use of phytoremediation technique in the treatment of nanoparticles. In this research, the Egeria densa aquatic plant, which has very few information about nanoparticle removal capacity, determination of the removal amount of zinc oxide nanoparticles in different concentrations, their accumulation potential and their effect on the plant were evaluated. For this reason, Egeria densa aquatic plant was exposed to zinc oxide nanoparticles at three different concentrations as low (1 ppm), medium (10 ppm) and high (20 ppm) for 7 days The amount of accumulation within the plant and the amount of nanoparticles remaining in the environment were determined by taking samples from the experimental environment with contaminants and the plants used in the research on the 1st, 4th and 7th days.Percentage removal rates were measured as 87.44% at 1 ppm, 72.82% at 10 ppm and 73.15% at 20 ppm. Measurements made within the plant showed that nanoparticle accumulation occurred in plant tissues. It was concluded that; the Egeria densa plant has been found to be useful in phytoremediation of water contaminated with zinc oxide nanoparticles.