Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞEGÜL LALEOĞLU
Danışman: EMİNE ÖZMETE
Özet:Bu araştırma; insani hizmet örgütlerinde görev yapan sosyal hizmet uzmanlarının işyerindekimobbing davranışlarını değerlendirme durumları ile ve işten duydukları tatmin ve sağlıksorunu yaşama sıklıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacı ile planlanmışyürütülmüştür. Araştırmanın evreni halen bir insani hizmet örgütünde (yalnızca kamukurumları) görev yapan sosyal hizmet uzmanlarından oluşturmaktadır. Araştırmaya kamukurumlarında çalışan 228 sosyal hizmet uzmanı (115 kadın, 112 erkek) katılmıştır.Araştırmada mobbing, iş tatmini ve sağlık sorunları ölçekleri kullanılmıştır. Likert tiplicümlelere verilen yanıtlar puanlanmış, anketin yapı geçerliliğini kontrol etmek için bir faktöranalizi tekniği olan “Döndürülmüş Temel Bileşenler Analizi” uygulanmış, faktör yükü0.30’dan düşük olan cümleler hesaplamalara dahil edilmemiştir. Anket formunun güvenirliğiiçin iç tutarlılık katsayısı olan “Cronbach Alpha” hesaplanmıştır. Araştırmada mobbingölçeği başta olmak üzere diğer ölçeklerinde Türkçe uyarlaması yapılmıştır.Araştırmada, mobbing davranışlarının değerlendirilmesi; mobbing davranışları, iş tatmini vesağlık sorunları boyutlarının cinsiyet, yaş ve toplam iş deneyimi değişkenlerine göre farklılıkgösterip göstermediğini belirlemek amacı ile bağımsız değişkenli T testi ve tek yönlüvaryans Analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Analizlerde anlamlılık için asgari kritik değer0.05 olarak alınarak, elde edilen bulgular doğrultusunda istatistiksel yorumlar yapılmıştır.Araştırma kapsamına alınan uzmanların ortalama 32. 08 + 64. 808 yaşında oldukları,uzmanların yarısına yakınının (%48. 2) bekar, yarısının (%49.1) evli, %2. 2’ sinin boşanmış,%0. 4’ünün eşini kaybetmiş olduğu belirlenmiştir. Sosyal hizmet uzmanlarının yarısındanfazlasının (%87. 3) üniversite mezunu %11. 8’ inin yüksek lisans, %0. 9’unun ise doktorayaptıkları bulunmuştur. Uzmanların yaklaşık dörtte birinin (%31. 4) İç Anadolu bölgesinde,üçte birinin (%24. 1) ise Marmara bölgesinde çalıştıkları, en fazla Sağlık Bakanlığı (%34. 6)ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (%15. 4) ve Çocuk ve Gençlik (%14. 1) alanlarındagörev yaptıkları, sosyal hizmet uzmanlarının yarısına yakınının (%49. 1) 4 yıl ve daha azsüredir, yaklaşık üçte birinin (%29. 8) ise 5 – 15 yıl aralığında ve 16 yıl ve daha uzun süredir(%21. 1) alanda çalıştıkları saptanmıştır. Araştırmada mobbing faktörlerinin farklı değişkenlere göre analizi yapıldığında cinsiyetegöre mobbing faktörlerinin istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılık ortaya koymadığısaptanmıştır. Ancak mobing faktörlerinden “iş ve kariyer ile ilgili engellemeler” faktörününyaş ve toplam iş deneyimine göre istatistiksel açıdan anlamlı sonuçlar ortaya koyduğubelirlenmiştir.Araştırmada mobbing davranışlarının iş tatmini ve sağlık sorunları üzerinde etkiye sahipolduğu saptanmıştır. Mobbinge uğrayan sosyal hizmet uzmanlarının iş tatminlerinin azaldığı,sağlık sorunlarının ise arttığı sonucuna varılmıştır.AbstractThis research has been planned and conducted in order to identify the social workersassessment of mobbing behaviors, who hold office in the organizations of human services,satisfaction of their jobs and the relationship between the frequency of having healthproblems. The target population of the research consists of the social workers who still holdoffice in an organization of human service (only public institutions). 228 social workers, whowork in the public institutions, (115 female, 112 male) has participated in the research.In this research mobbing, job satisfaction and health problems scale have been used. Theresponses to the likert – type sentences have been graded; "Transformed PrincipalComponents Analysis", which is a technique of factor analysis, has been implemented inorder to control the construct validity of the survey; the sentences which have factor loadingless than 0.30 have not been figured in. "Cronbach Alpha", which is the coefficient ofinternal consistence, has been counted for the reliability of the survey form. Includingmobbing scale and other scales have been adaptation to Turkish version.In the research, independent variable T test and one-way analysis of variance (ANOVA)have been implemented in order to determine whether the dimensions of assessment ofmobbing behaviors; mobbing behaviors, job satisfaction and health problems differ fromaccording to the variables of sex, age and total work experience. For relevance in theanalyses, minimum critical value has been used as 0.05, statistical comments have beenmade in line with the obtained findings.The fact that the social workers taken into the scope of the research are at the age of 32.08 ±64.808 in average, almost half of the social workers (48.2 %) are single, half of them (49.1%) are married, 2.2 % of them are divorced, 0.4 % of them are widowed have been found.More than half of the social workers (87.3 %) have university graduates, 11.8 % of themhave postgraduates, 0.9 % of them is studying for doctorate have been seen. About onequarter of the social workers (31.4 %) work in the Central Anatolia Region, one-third ofthem (24.1 %) in the Marmara Region, most of work in the Ministry of Health (34.6 %), theMinistry of Family and Social Policies (15.4 %) and the fields of Child and Youth, almosthalf of the social workers (49.1 %) have worked in this field for 4 or less years, about one third of them (29.8 %) between 5-15 years and (21.1 %) 16 and more years have beenfound.According to the research, mobbing factors to analysis of different variables according togender mobbing factors do not demonstrate a statistically significant difference. Butmobbing factors, "the inhibitions about jobs and careers," factor according to age and workexperience were revealed by the statistically significant results.Mobbing behaviors determined to have an effect on job satisfaction and health problems.Social workers event statuses with mobbing behaviors reduces the satisfaction that theirwork and their health problems increases have been identified.