Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HATİCE YEMENİCİ
Danışman: CEMAL TOSUN
Özet:Günümüz egitim sistemlerinde kabul gören anlayıslar ve yeni egitim ortamı yaklasımları ile din egitimine baktıgımızda dinin, bireyin farklı dönemlerine ve ihtiyaçlarına göre nasıl ögretim konusu yapılacagının egitim bilimleri verileri ısıgında ortaya konulması gerekmektedir. Bu baglamda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersine yönelik olarak -diger branslarda oldugu gibi- dersin kendi alanına, kendi özel amaçlarına, hedef davranıslarına, ögrencilerin genel ve bireysel özelliklerine uygun bir ögretim teknolojisi ve ögretimi destekleyecek özellikle görsel ögretim araç- gereçlerinin gelistirilmesi ihtiyacı karsımıza çıkmaktadır. Arastırmamızda bu ihtiyaç ve gereklilikten yola çıktık. Bu amaçla tezin birinci bölümünde; ögrenme ve ögretme ile ilgili gelistirilen yaklasımların, ögrenmeögretmede uyarıcıların önemi ve islevi ile ilgili sundugu ilkelerine yer verdik. Bu ilkeler merkezinde etkin bir ögretim ortamı ve çevresinin nasıl olusturulacagı sorusundan hareketle, uyarıcılar ve özellikle de görsel uyarıcıların rolü üzerinde durduk. Etkili bir egitim-ögretim ortamı olusturmada, dersi isleme asamalarında ve farklı ögretim hedef davranıslarının kazandırılmasında etkili ve uygun olan görsel uyarıcıların neler oldugunu tespit ettik. Derslerde kullanılabilecek ögretim araç-gereçlerini; a- İsitsel, b- Görsel, c- İsitsel ve görsel olarak ele aldık. Bu baglamda bir görsel ve isitsel uyarıcılar bütünü olarak bilgisayar etkinliklerine yer verdik. Gelistirilen araç-gereçlerin ögrenmeye ve ögretmeye katkılarını ve bunları gelistirme ilkelerini sunduk. Arastırmamızın ikinci bölümünde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinin ögretim alanını, amacını ve dersi, soyut muhtevasıyla ögretim konusu yapmanın zorlukları üzerinde durduk. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde simdiye kadar kullanılan yöntemleri, teknikleri, bunların sınırlılıklarını ve aksayan yönlerini ortaya koyarak yeni yöntem arayıslarını arastırdık. Bu noktada yeni yöntem arayıslarını tamamlayan ve destekleyen bir konumda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ögretiminde görsel ögretim etkinliklerini ele aldık. Görsel uyarıcıları, din dersi ögretimi asamalarında ve farklı hedef davranısların kazanılmasında etkili ve uygun olanları X baglamında arastırdık. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde kullanabilecegimiz ögretim araçgereçlerini ve özellikle de bilgisayar etkinliklerini ve bunların ögrenme ve ögretmeye katkılarını ele aldık. Üçüncü bölümde ise, görsel ögretim etkinliklerinin Din kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi ögretim çalısmalarının etkinligine ve basarısına olan etkilerini arastırmak amacıyla uygulama yaptık. Uygulama, ilkögretim 4. sınıf 5. ünite olan; “Yaratanı ve Yarattıklarını Severim” ünitesi kontrol grubu ve deney grubuna yönelik olarak planlandı. Kontrol grubunda, ders, geleneksel yöntem ve sözel anlatım agırlıkta planlanırken ve islenirken, deney grubunda, ögretim muhtevası görsel ve isitsel olarak, ögrencinin ögretim malzemesiyle etkilesime geçebilecegi bir tarzda planlandı. Bilgisayar ve projeksiyon yardımıyla islendi. Deney ve kontrol grubuna ön test ve son test uygulandı. Elde edilen sonuçlar SPSS programıyla çözümlenmesi yapılarak degerlendirildi. Din egitimi ve ögretimi alanında yaptıgım bu çalısmada, problem olarak gördügüm bu konuyu arastırırken, bu alanın Türkiye’deki bilimsel gelisimine katkı yapan herkese minnet ve sükranlarımı arz ediyorum. Bu yolda yapılan çalısmaların ögrenme-ögretme ortamlarında somut katkılarını ve yansımalarını görmek Bir Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ögretmeni olarak bana güven vermektedir. Din ögretiminde meslektaslarıma ve alana mütevazî bir katkı olsun diye yapmak istedigim bu çalısmada, ögrencilik yıllarımdan bu yana emegi geçen degerli hocalarım, Prof. Dr. Beyza Bilgin’e, Prof. Dr. Mualla Selçuk’a, Prof. Dr. Recai Dogan’a, tez danısmanım ve degerli hocam Prof. Dr. Cemal Tosun’a, SPSS çözümlemelerimde destegini esirgemeyen Dr. Davut Isıkdogan’a ve bu konudaki uzman görüsüyle hocam Doç. Dr. Nurullah Altas’a Mütesekkir oldugumu belirtmek isterim.